Cesio

De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Cesio
   

55
Cs
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
                   
xeno ← cesio → bario
Aspèt
Aspèt de l'elemènt
Aspèt de l'elemènt
bianch arzentat
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmichcesio, Cs, 55
Seriemetài alcalì
Grupo, periot, bloch1(IA), 6, s
Densità1 879 kg/m³
Dürèsa0,2
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich132,90 545 u
Ragio atòmich (calc.)260 (298) pm
Ragio covalènt225 pm
Configürasiù dei eletrù[Xe]6s1
e per leèl energétich2, 8, 18, 18, 8, 1
Stàcc de osidasiù1 (base gaiàrda)
Strütüra cristalìnaCübica a còrpo centràt]]
Proprietà fìziche
Stat de la matériasolido (a 25 °C)
Pont de füziù301,59 K (28,44 °C)
Pont de ebulisiù944 K (671 °C)
Volüm molàr70,94 × 10−6 /mol
Entalpia vapurizasiù67,74 kJ/mol
Calùr de füziù2,092 kJ/mol
Tensiù de vapùr2,5 kPa
Otre proprietà
Nömer CASModell:CAS
Eletronegatività0,79 (Scala de Pauling)
Calùr specìfich240 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica × 10Modell:Val/delimitnum/(m•Ω)
Condücibilità tèrmica35,9 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù375,7 kJ/mol
En. de segónda iunizasiù2 234,3 kJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù3 400 kJ/mol
Izòtop piö stàbii
isoNATDDMDEDP
133Cs100% Cs L'è stàbil con 78 neütrù
134Cssintétich 2,0648 agnε
β
196,9
329,9
134Xe
134Ba
135Cssintétich  × 10Modell:Val/delimitnum agnβ43,1135Ba
137Cssintétich 30,09 agnβ188,4137Ba
iso: isotopo
NA: bondànsa en natüra
TD: tép de smezamènt
DM: modalità de decadimènt
DE: energia de decadimènt in MeV
DP: prodót del decadimènt

El cézio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Cs. El g'ha nömer atòmich 55, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de cézio el g'ha 55 prutù. El sò nòm el l'ha ciapàt de la paròla latìna "Caesius", che völ dì "celèst compagn del cél", per vìa del culùr de 'n pér de rìghe caraterìstiche del sò spétro de emisiù.

En natüra, el cézio el se prezènta sóta fùrma de en ünech izòtopo stàbil, el 133Cs, ma el ghe n'ha apò a 38 instàbii, de piö de töcc i óter elemèncc föra che el francio; le màse atòmiche de chèsti izòtopi le và de 112 a 151. L'è 'n metàl mulzì, de culùr arzentàt/doràt, El fà part dei metài alcalì terùs, l'è 'n elemènt che reagés facilmènt e 'l fónt a póch de piö de la temperadüra ambiént (28,44°C).

L'è 'n espluzìf potènte semài che 'l vé 'n contàt co l'àiva, se l'è de cunsiderà tòsech. L'idròsido de cézio l'è 'na bàze 'n gran gaiàrda e la pöl coróder el védre.

L'è stat identificàt per la prìma ólta dei chìmich e fìzich todèsch Robert Bunsen e Gustav Kirchhoff endel 1860, endel'àiva mineràl de Dürkheim, en Germania.