Scandio

De Wikipedia

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.


Scandio
   

21
Sc
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
                   
calcio ← scandio → titanio
Aspèt
Aspèt de l'elemènt
Aspèt de l'elemènt
bianch arzentàt
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmichscandio, Sc, 21
Seriemetalli di transizione
Grupo, periot, bloch3, 4, d
Densità2 985 kg/m³
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich44,955910
Ragio atòmich (calc.)160 (184) pm
Ragio covalènt144 pm
Configürasiù dei eletrù[Ar]3d1 4s2
e per leèl energétich2, 8, 9, 2
Stàcc de osidasiù3 (base debole)
Strütüra cristalìnaesagonale
Proprietà fìziche
Stat de la matériasolido
Pont de füziù1 814 K (1 541 °C)
Pont de ebulisiù3 103 K (2 830 °C)
Volüm molàr × 10Modell:Val/delimitnum m³/mol
Entalpia vapurizasiù314,2 kJ/mol
Calùr de füziù14,1 kJ/mol
Tensiù de vapùr22,1 Pa a 1 812 K
Otre proprietà
Nömer CASModell:CAS
Eletronegatività1,36 (Scala di Pauling)
Calùr specìfich568 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica × 10Modell:Val/delimitnum/(m•Ω)
Condücibilità tèrmica15,8 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù0,6 331 MJ/mol
En. de segónda iunizasiù1,2350 MJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù2,3886 MJ/mol
En. de quàrta iunizasiù7,0906 MJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù8,843 MJ/mol
En. de sèsta iunizasiù10,679 MJ/mol
En. de sètima iunizasiù13,310 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei òt15,250 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei nöf17,370 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei dés21,726 MJ/mol
Izòtop piö stàbii
isoNATDDMDEDP
45Sc100% Sc l'è stàbil con 24 neütrù
46Scsintétich 83,79 déβ2,36746Ti
iso: isotopo
NA: bondànsa en natüra
TD: tép de smezamènt
DM: modalità de decadimènt
DE: energia de decadimènt in MeV
DP: prodót del decadimènt

El scàndio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Sc. El g'ha nömer atòmich 21, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de scandio el g'ha vintü prutù. El sò nòm el l'ha ciapàt del fat che giöna de le zòne endoche gh'è i giacimèncc piö furnìcc de chèsto elemènt — sota fùrma de thortveitite (silicàt de scàndio) — l'è la Scandinavia.

L'è 'n metàl mulzì, lizimbrì, che se fà mìa atacà del àcido nìtrich e de chèl fluorìdrich. El g'ha culùr arzentàt e se 'l vé 'n contàt co l'ària el ciàpa 'n culùr che tìra al ròza. Per le sò proprietà el se 'nsomèa de piö al itrio e ai lantànidi che nó al titànio o al alumìnio che i è i elemèncc piö arènt endèla tàola periòdica. Per chèsta rizù de spès el vé cunsideràt 'na tèra ràra.