Piomb
El piomb l'è on element chimegh. El sò numer atomegh l'è 'l 82, el sò simbol a l'è Pb.
El partegn al grupp numer 14 e al period numer 6 de la tavola di element.
A l'è on metall tender, dens e facil de lavorà. El gh'ha on color bianch-azur apena tajaa: se l'è miss a l'ari el ciappa on color gris iscur.
L'è doperaa in de l'edilizia, in de la produzione de batterii per autotrazion e de proiettil per s'ciopp. In de l'istatt liquid el serviss tant 'me refreggent in di reator nuclear, certi voeult insemma al bismutt. El piomb a l'è on component del pelte e de ligh metallegh doperaa in de la saldadura.
L'è staa scovert tanto temp indree, e l'era giamò cognossuu ai temp di Egizzi. I Roman le doperaven per i tubadur (e verguna de quei che hann faa lor la fonziona anca incoeu).
El nomm
[Modifega | modifica 'l sorgent]La parolla piomb la riva del latin "plumbum", con l'istess significaa. L'è doperaa in tutt i lengov romanz (italian piombo, frances plomb, catalan plom, spagnoeu plomo, portoghes chumo, romen plumb, ligur ciongio, forlan plomp, napoletan chiummo, sicilian ciummu, sardegnoeu brummu, romanc plum). De lì el s'è spantegaa anca ai lengov celtegh brittonegh (breton plom, galles plwm). L'agettiv "plumbeum" l'è doperaa anca in italian (plumbeo) cont el significaa de "gris iscur".