Scandio

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Scandio
21 Sc                                                                                                                                                                                                                                                               calcio ← scandio → titanio
Aspèt
Aspèt de l'elemènt bianch arzentàt
Generalità
Nòm, sìmbol, nömer atòmich	scandio, Sc, 21
Serie	metalli di transizione
Grupo, periot, bloch	3, 4, d
Densità	2 985 kg/m³
Configürasiù dei eletrù	Configürasiù dei eletrù
Proprietà atomiche
Peso atòmich	44,955910
Ragio atòmich (calc.)	160 (184) pm
Ragio covalènt	144 pm
Configürasiù dei eletrù	[Ar]3d1 4s2
e− per leèl energétich	2, 8, 9, 2
Stàcc de osidasiù	3 (base debole)
Strütüra cristalìna	esagonale
Proprietà fìziche
Stat de la matéria	solido
Pont de füziù	1 814 K (1 541 °C)
Pont de ebulisiù	3 103 K (2 830 °C)
Volüm molàr	× 10Modell:Val/delimitnum m³/mol
Entalpia vapurizasiù	314,2 kJ/mol
Calùr de füziù	14,1 kJ/mol
Tensiù de vapùr	22,1 Pa a 1 812 K
Otre proprietà
Nömer CAS	Modell:CAS
Eletronegatività	1,36 (Scala di Pauling)
Calùr specìfich	568 J/(kg•K)
Condücibilità elètrica	× 10Modell:Val/delimitnum/(m•Ω)
Condücibilità tèrmica	15,8 W/(m•K)
Energia de prìma iunizasiù	0,6 331 MJ/mol
En. de segónda iunizasiù	1,2350 MJ/mol
En. de tèrsa iunizasiù	2,3886 MJ/mol
En. de quàrta iunizasiù	7,0906 MJ/mol
Energia de quìnta iunizasiù	8,843 MJ/mol
En. de sèsta iunizasiù	10,679 MJ/mol
En. de sètima iunizasiù	13,310 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei òt	15,250 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei nöf	17,370 MJ/mol
En. de iunizasiù chèla dei dés	21,726 MJ/mol
Izòtop piö stàbii
iso NA TD DM DE DP 45Sc 100% Sc l'è stàbil con 24 neütrù 46Sc sintétich 83,79 dé β− 2,367 46Ti
iso: isotopo NA: bondànsa en natüra TD: tép de smezamènt DM: modalità de decadimènt DE: energia de decadimènt in MeV DP: prodót del decadimènt

El scàndio l'è 'n elemènt chìmich enserìt endèla tàola periòdica dei elemèncc col sìmbol Sc. El g'ha nömer atòmich 21, che völ dì che 'l nùcleo de 'n àtom de scandio el g'ha vintü prutù. El sò nòm el l'ha ciapàt del fat che giöna de le zòne endoche gh'è i giacimèncc piö furnìcc de chèsto elemènt — sota fùrma de thortveitite (silicàt de scàndio) — l'è la Scandinavia.

L'è 'n metàl mulzì, lizimbrì, che se fà mìa atacà del àcido nìtrich e de chèl fluorìdrich. El g'ha culùr arzentàt e se 'l vé 'n contàt co l'ària el ciàpa 'n culùr che tìra al ròza. Per le sò proprietà el se 'nsomèa de piö al itrio e ai lantànidi che nó al titànio o al alumìnio che i è i elemèncc piö arènt endèla tàola periòdica. Per chèsta rizù de spès el vé cunsideràt 'na tèra ràra.