Or
L'or l'è l'element chimegh numer 79. El sò simbol l'è Au (del latin aurum).
A l'è on metall de transizion tender, grev e maleabel, cont on color giald dovuu al sorbiment di longhezz d'onda del bloeu de la lus incident.
L'è inataccabel de la magior part di compost chimegh e 'l reagiss praticament domà con l'aqua regia e cont el cianur. Cont el mercuri el fa su on amalagama, ma minga on compost chimegh.
Al statt nativ a l'è sotta forma de pepitt, gran e pajusc in di prej e in di deposit luvionai.
El vegn doperaa per conià moned e l'è on standard monetari per tanti nazion. L'è doperaa anca di oreves, di dentista e in de l'industria elettronega. El sò codes ISO 'me valuta l'è XAU.
Cont el passà del temp l'or l'è devegnuu el simbol de la purezza, del valor, de la lealtà. L'è vun di metai pussee famos e pregiaa in del mond.
El nomm
[Modifega | modifica 'l sorgent]La parolla or la riva del latin aurum, con l'istess significaa. L'è doperada in tutt i lengov neolatinn (italian oro, frances e catalan or...).