Pruvincia de Comm

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Pruvincia de Comm Provinça
Pruvincia de Comm - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat	Italia
Rejon	Lombardia
Capolœg	Comm
Politega
President	Leonardo Carioni
Orgen lejislativ	Consili provinçal
Territore
Coordinade	45°49′N 9°05′E
OSM	45614
Superfix	1 288,07 km²
Abitants	594 657 ab. (31 dicember 2021)
Densitaa	461.67 ab./km²
Confin	Canton Tisin, Canton Grison, Pruvincia de Sundri, Pruvincia de Lech, Pruvincia de Munscia e Brianza, Pruvincia de Vares e cità metropolitana de Milan
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Codex ISO 3166	IT-CO
Prefiss	031, 0344, 02, 0331 e 004191
Codex postal	22100
Sigla autom.	CO
Codex ISTAT	013
Codex catastal
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Pruvincia de Comm - Localizazion
Sit istituzional

La pruvincia de Comm la cunfina a sud cun la pruvincia de Milan, a Est cun la pruvincia de Lecch e de Sundri, a Nord cunt el cantun Grisun, a ovest cun el cantun Tisén. La pruvincia de Comm l'è prevalentemeent muntana e culinaar, la pianüra ghè dumaa al cunfìn cun la pruvincia de Milan.
Quela de Comm l'è la prima pruvincia lumbarda ad avegh pü una aministrazziun pulitica. La giünta del Leunard Carioni, de la Lega Nord, l'è difati decadüda el 31 de magg dal 2012.

Comun

I comun de la Pruvincia de Comm a hinn Villa, Albes, Albioeu, Alseri, Alzaa, Anzan, Appian, Argegn, Aroeus, Ass, Barni, Bellas, Bee, Beregazz, Binagh, Bizzaron, Blessagn, Biev, Bregnan, Brèna, Brienn, Brünaa, Bulgar, Cabiaa, Cadoragh, Caj, Campion d'Italia, Cantuu, Canz, Capiagh e Intimian, Caraa, Carbonaa, Carimaa, Carlasc, Carugh, Caslin, Casnaa, Cassina, Castell Mart, Castelnoeuv, Center Val d'Intelv, Cavargna, Ceran, Cermenaa, Cernobi, Scirimid, Scin, Colònn, Comm, Còrred, Cremie, Cusciagh, Cusin, Dizzasch, Domas, Dongh, Dòss, Colverd, Erba, Eupili, Faggee, Falòpp, Fenegrò, Figin, Fin Mornasch, Garzee, Gera, Grandaa, Grandola, Gravedona, Griant, Guanzaa, Inverigh, Laj, Lain, Lambrugh, Lasnigh, Lescen, Limid, Lipòmm, Liv, Locaa, Lomazz, Longon, Luisagh, Luragh Marinon, Luragh d'Erba, Luraa, Magrèj, Marian, Maslianich, Menas, Meròn, Moltras, Monguzz, Montan e Luscin, Montemezz, Montòrfen, Mozzaa, Muss, Ness, Nuedraa, Olgiaa, San Mamett, Orsenigh, Pej, Pianell, Pigri, Pies, Pognana, Pònna, Pont, Porlezza, Preserp, Pusian, Rezzagh, Roeudor, Ronagh, Rovellasca, Rovell, Sala, San Bortol, San Fermo, San Nazzar, San Sir, Schignan, Senna, Solbiate con Cagno, Soeurich, Surman, Stazzona, Tavarnee, Torn, Tremezzina, Trezzon, Turaa, Uggiaa, Val Rezz, Valbroeuna, Valmorea, Valsòlda, Veles, Venian, Vercana, Vertemaa, Vila Guardia, Gelbi e Volta Vall d'Intelv.

La lengua

La lengua ufizial l'è l'italian.
La lengua lucal, inscambi, l'è 'l lumbard, che l'è un poo dree a descumparì. El lumbard parlaa in del Cumasch l'è de tipu ucidental, pütost vesin al mudel milanes, suratüt a Com e in de la pianüra. Carateristegh dialetai "cumasch" se tröven anca in del Mendrisiot. El cunfin in tra dialet cumasch e varesot l'è minga inscì precis cume se pudaria cred: in sustanza se trata in tücc dü i cas de dialet de tipu "milanes" de l'area norducidental. I dialet parlaa in sü la riva del Lagh presenten vari particularità e carater uriginai, anca se partegnen semper al ram ucidental del lumbard: un esempi ciar l'è 'l dialet de la Val Alban, tant 'me in del paes de Germasen (fraziun de Gravedona). In de la zona püssee olta del lagh, cumpagn de Soregh, el dialet el ciapa di culur lumbard alpin, anca se l'è dree a "milanesizàss" semper püssee.
Un olter dialet particular l'è quel de Türaa, che 'l se vesina al mudel büstoch-legnanes.