I Drüidi (Druides in latì; Draoithe in irlandés) i ére di sacerdòti di populassiù cèltech pre-romane.
La paròla prét l'è mai stàda dovràda per segnà i drüidi da part di scritùr classègh; buna part de grégh e romà per segnài i dovràa la paròla filòsef. Ol Diù Crisostum (bóca d'ór) a 'l distinguìss fò de nèt tra drüido e prét.
Stàela in cosè la filosoféa di drüidi? Nóter a m'sé in càs de trà a mà ergüna di sò dutréne principài? La Nora Chadwick, indel sò sagio The Druids l'à oservàt:
L'insegnamét di drüidi in di sò lìnee de fónd a l'pöl vèss consideràt compagn de la filosoféa natüràl e de la siensa natüràl, var a dì natüra de l'ünivèrs fisègh e i sò ligàm co l'omèn.
I Drüidi i gh'à tecàt là al stöde de la natüra chèl de la filosofèa moràl, co'l dì sö che ol spirèt ümà a l'se pöl mia desfà, pròpe issé còme l'ünivèrs, ma che öna ólta o chèl ótra ol fögh e l'aqua i ghe l'arà enzìda.
A l's'è parlàt tàt fèss de la filosoféa moràl di drüidi. A ülì sircà de ritröà chèsta filosoféa ché in di àres, a s'pölerèss mia tègnì in considerassiù l'abregé d'ol Diogèn Laèrs, che per lü la régola principàl de la dutréna di drüidi l'ìa che la zét la gh'à de: <<adorà i Dia, fà mia del màl, e fà èd de ìga fìdech>>.
Quella de San Vicenz in Praa (italian: Basilica di San Vincenzo al Prato) a l'è ona gesa de Milan, tra i pussee vegg de la citaa.
La se troeuva minga delonsg de la Darsena, e l'è l'unega gesa de Milan che l'ha conservaa el sò stil vegg del temp paleocristian: al contrari de tanti olter ges, a gh'è minga staa de soraposizzion de olter stil pussee modern. In 'sta manera, a l'è on bon esempi de studi de come l'è che l'era l'art paleocristiana a Milan.
La gesa pussee veggia l'è stada fondada al temp del re longobardDesideri, in del 770. La prima dedicazzion a l'era a la Madona, ma poeu l'è stada cambiada in onor de San Vicenz, perchè gh'è staa trovaa el sò corp indè che adess a gh'è la cripta.
In del 806 gh'è staa giontaa on monestee di benedettin: in di secoi dopo, i monegh hann rangiaa su la gesa, che l'era dree a crodà, ma i hann conservaa el stil vegg.
El monestee l'è staa sopress in del 1520; in del 1598 la gesa l'è deventada ona parocchia.
In del 1797, quand gh'è rivaa a Milan i soldaa del Napoleon, la gesa l'è stada desconsacrada, e l'è vegnuda on deposet militar. In del Vottcent l'è stada doperada anca 'me fabrica.
La lengua lombarda la g'ha miga un standard parlad o scriit, donca in su la Wikipedia i se dopera plussee de ortografie. L'è conseiad doperar-n vuna in tra la Scriver Lombard e la Nœva Ortografia Lombarda, ma i g'è anc dei grafie locai; per savir-n plussee, varda i ortografie acetade.
La Wikipedia la garantess miga i so contegnids e l'è gnanca censurada per i s'cietin.
Wikipedia
Wikipedia l'è un'enciclopedia libera e portada inants apena de utents volontare. Ol so obietiv l'è de menar la cognossenza libera a tuts e in plussee lengue qe s'pœl.
