Pagina principala

De Wikipedia
Benrivad in su la Wikipedia in lengua lombarda
L'enciclopedia libera qe tuts i pœl dar una man a scriver
con 73 990 vox

Acess segur
Version standard

Clica chì per vardà l'indes di pagine Varda l'index   Varda la Guida essenziala   Pajina principala in Nœva Ortografia Lombarda   Dervir un cunt    Wikisource in Lombard    Wikizionari in Lombard

Vox ind la vedrina

Lanziador de la Cupola de Ferr

La Cupola de Ferr (in ebraich כיפת ברזל, despess ciamad in ingles Iron Dome) a l'è un sistema d'arma mobel doperad per la defesa antimissil in Israell e desvilupad de Rafael Advanced Defense Systems. A l'è pensad per proteger i cità e, in sgeneral, per la defesa a curt rasg. A l'è bon de intercetà e sbater sgiò sia i razz a media velocità che i granade con trajetoria balistega e l'è stad progetad per difender i zone de confin di lanc di BM-21 e di Katjuša che vegniven del Liban, del Sinai o de la Striscia de Gaza. Provad per la prima voeulta in del 2009, a l'è operativ del 2011 e l'è programad che 'l sibia doperad anca in sui corvete de la class Sa'ar 6 insema ai Barak 8 per proteger i piataforme del gas israelian in del mar.

A l'è part de 'n sistema che Israell l'è dree a desvilupà per proteger el Pajes de la pupart di menasce d'aria, che vann di colp de morter ai ICBM.

In di agn '90 Hezbollah l'ha tacad a lanzià di razz contra el Nord del Pajes e l'ha fad un poo de vitime e donca i Forze de Defesa de Israell hann pensad a fà un so sistema de defesa contra i razz, del che i ofizziai american gh'hann havud de dì che l'era "destinad a fallì".

In del 2004 el Daniel Gold l'è nomnad capo de la ricerca e desvilup de la IDF e l'ideja de 'n sistema de defesa la guadagna consens e l'ha fad inscì de convincer i politegh de la soa necessità. In del 2006 in la segonda guerra del Liban Hezbollah l'ha sbarad pussee de 4'000 razz contra el Nord d'Israell e l'ha mazzad 44 civil isreaelian e l'ha fad evacuà pussee de 250'000 persone, la pupart a Haifa, terza cità del Pajes.

In tra el 2000 e 'l 2008, pussee de 8'000 razz inn partid de la striscia de Gaza vers el sud del Stat ebraich, con la possibilità de colpì fina a 1 milion de citadin israelian. Donca, in del fevrer 2007 el minister de la defesa Amir Peretz l'ha nonziad el via al sistema, con un finanziament de 210 milion de dollar, afidad a la Rafael Advanced Defense Systems, menter la part software l'è stada scrivuda de mPrest Systems. I prime baterie inn stade finanziade del tut de Israell menter dopo, del 2012, anca i Stat Unid hann finanziad el desvilup del sistema, grazzia a 'na noeuva lesg voluda del Barack Obama per sostegnì la defesa del Stat ebraich.

(Inanz)

A l' savivet qe ...

El fiumm Sceves a Parazzoeu.

Paderna Dugnan (IPA: paˈdɛrna dyɲˈɲan, Paderno Dugnano in italian) a l'è on comun de 46 633 abitant de la citaa metropolitana de Milan, in Lombardia.

Ona voeulta, a l'era un gròss center agricol ma a scomincià di agn '60 la s'è desvilupada l'industria e 'l numer de abitant a l'è vegnuu grand fin a rivà a asquas 50.000.

El comun el se troeuva in del l'alta pianura lombarda, a 163 meter s.l.m., al margen meridional de la Brianza. El territòri comunal a l'è squas tutt urbanizzaa, foeura de la zona agricola orientala e settentrionala dent el Parch Grugntort-Villores e d'on quaj camp a redoss del fiumm Sceves, el cors d'acqua che la taja la cittaa da nòrd a sud. On alter cors d'acqua che la va a travers a Paderna Dugnan a l'è 'l canal Villores. Quel canal chì el corr minga lontan dal confine che 'l divid Paderna Dugnan dal comun de Vared.

Part de l'area urbana de la Granda Milan e tacaa ai comun de Bollaa, Cinisell Balsom, Corman, Cusan, Limbiaa, Noeuva, Senagh e Vared, Paderna Dugnana a l'è on comun de la prima zenta urbana de Milan e a l'è situaa a circa ona desenna de chilòmeter a nòrd de Piazza del Domm.

Segond la classificazion climatega el comun el se troeuva inde la "zona E", 2.404 GR/G e donca el limet massim permettuu per pizzà-sù el riscaldament a l'è de 14 or al dì dal 15 de ottober al 15 de april.

(Va inanz)

Ind i oltre lengue...

I dex Wikipedie con plussee articoi: Ingles, Cebuan, Todesc, Svedes, Frances, Olandes, Russ, Spagnœl, Italian, Arab Egizian

Oltre lengue minoritarie: Piemontes, Catalan, Sardegnœl, Galles, Galizian, Ciovaç, Alemann, Sicilian, Tatar de Crimeia, Mannes.

Un proverbe a cas

Ocio!

  1. La lengua lombarda la g'ha miga un standard parlad o scriit, donca in su la Wikipedia i se dopera plussee de ortografie. L'è conseiad doperar-n vuna in tra la Scriver Lombard e la Nœva Ortografia Lombarda, ma i g'è anc dei grafie locai; per savir-n plussee, varda i ortografie acetade.
  2. La Wikipedia la garantess miga i so contegnids e l'è gnanca censurada per i s'cietin.

Wikipedia

Wikipedia l'è un'enciclopedia libera e portada inants apena de utents volontare. Ol so obietiv l'è de menar la cognossenza libera a tuts e in plussee lengue qe s'pœl.

I nost Cinq Pilaster i è:

  1. La Wikipedia l'è un'enciclopedia e miga un regœier de informazion senza controll
  2. La Wikipedia la g'ha un pont de vista neutral e i informazion i g'ha de vesser verifegabei
  3. La Wikipedia l'è libera: tuts i pœl dar una man a scriver e la g'ha la licenza dobia CC BY-SA e GDFL
  4. La Wikipedia la g'ha un codex de comportament e tuts i g'ha de rispetar-s
  5. La Wikipedia la g'ha miga dei regolle fisse fœra dei 5 pilaster.

Una vox de scriver

Cossa s'pœl far?