Regn Unid

Articol di 1000 che tucc i Wikipedie gh'hann de havégh
De Wikipedia
(Rimandad de Regn Unii)
Lombard Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.
Regn Unid
Regn Unid - Bandera Regn Unid - Stema
(detai)
Dieu et mon droit
Regn Unid - Localizazion
Regn Unid - Localizazion
Daits aministrativ
Nom intreg Regn Unid
Nom ofiçal United Kingdom
Lengue ofiçai ingles
Capitala Londra
Politega
Forma de govern Monarqia parlamentara
Capo de Stat Carl III del Regn Unid
Capo de Govern Rishi Sunak
Superfix
Totala 242 495 km²
Popolazion
Totala 67 326 569 ab.(2021)
Densitaa 277.64 ab./km²
Jeografia
Continent Europa
Confin Irlanda
Fus orari UTC±00:00
Economia
Valuda sterlina britanega
PIL (nominal) 3 122 480,35 milion de USD (2021)
Varie
Codex ISO 3166 GB, GBR, 826
TLD .uk e .gb
Prefiss tel. +44
Sigla autom. GB
Inn nazional God Save the King
Evoluzion storega
Proclamazion 12 april 1927
 

El Regn Unid de Gran Bretagna e Irlanda del Nord (in ingles: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), de solit breviad 'me Regn Unid o UK (sigla del nom orijinal, in ingles United Kingdom), l'è de sovent ciamad a volte cont el nom plussee jeneral Ingiltera, e l'è un istat de l'Europa ocidentala. Al moment la soa monarca l'è el Carl III.

Storia[Modifega | modifica 'l sorgent]

El Regn Unid l'è el resultad d'un grup de acords d'union qe hann jontad insema i so nazion: Ingilterra, Irlanda del Nord, e Galles. La plupart de l'Irlanda la s'è spartida del 1922 con la costituzion del Stat Liber d'Irlanda (qella qe adess l'è ciamada Republega d'Irlanda), menter la part qe l'è anc'mò sota a'l Regn Unid l'è ciamad Irlanda del Nord.

Jeografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

El Regn Unid se trova ind su la costa ocidentala de l'Europa del nord. L'è circondada a est del Mar del Nord, a sud del Canal de la Manega, e a ovest de l'Ocean Atlanteg e del Mar d'Irlanda.

El Regn Unid l'è padron de quatordex teritori qe inn restads in ereditaa del so imper colonial (comè per esempi Bermuda, Gibilterra, i Isole Pitcairn e i Isole Falkland).

Lengov[Modifega | modifica 'l sorgent]

El Regn Unid al g'ha no una lengua ofiçala, anca se i so abitants parlen tuts l'ingles. I lengov rejonai recognossude inn el galles, el gaeleg iscozes, l'irlandes, el cornovaies, el scots e el scots de l’Ulster.

Nom del Regn Unid ind i lengov locai[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Gales (Cymraeg): Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon.
  • Ingles (English): United Kingdom, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
  • Irlandes (Gaelige): Ríocht Aonthaite, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann
  • Cornovaies (Kernewek): Rywaneth Unys, Rywvaneth Unys Breten Veur hag Iwerdhon Gledh
  • Gaeleg Scozes (Gàidhlig): Rìoghachd Aonaichte
  • Manx (Gaelg): Reeriaght Unnaneysit, Reeriaght Unnaneysit ny Bretyn Mooar as Nerin Hwoaie
  • Normann (Nouormand): Rouoyaume Unni, Rouoyaume Unni d'la Grande Brétangne et d'l'Irlande du Nord
  • Ingles de Scozia (Scots): Unitit Kinrick, Unitit Kinrick o' Graet Breetain an Northren Ireland

Situazion Politega[Modifega | modifica 'l sorgent]

Anca se el Grand Imper colonial l'è ormai finid e a'l so poter ind el mond l'è desminuir, el Regn Unid l'è restad istess una potenza mondiala. L'è vœna dei member del G7 e l'è intra i paes plussee desvilupad a'l mond, cont un'economia qe l'è considerada la quinta mondiala e la segonda in Europa. L'è staita anca vœna de prim stats a far part de la NATO e de l'ONU, indovè qe l'è un member permanent cont el dirit de vet.

El Re a l'è el Carl (del 2022).
La prima ministea a l'è la Liz Truss (del 2022).


 
I Stat de l'Europa
Albania | Andora | Armenia2 | Austria | Azerbaigian1 | Belgi | Bielorussia | Bosnia e Erzegovina | Bulgaria | Cechia | Cipro2 | Citaa del Vatican | Croazia | Denimarca | Estonia | Finlandia | Frància | Georgia1 | Germania | Grecia | Irlanda | Islànda | Itàlia | Kazakhstan1 | Letònia | Liechtenstein | Lituània | Lussemburgh | Macedonia del Nord | Malta | Monaco | Moldavia | Montnegher | Norvegia | Paes Bass | Portogall | Polonia | Regn Unii | Romania | Russia1 | San Marin | Serbia | Slovacchia | Slovenia | Spagna | Svezia | Svízzera | Turchia1 | Ucraina | Ongaria
1. Stat parzialment in Asia. 2. Stat in Asia, però considerads part de l'Europa per dei rexon storeg e culturai