Regn Unid

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

Qella vox qì la g'ha miga dei fonts o inn trop poqe. Per piexer, jonta dei fonts a la vos. Insì de haver-g un'idea dei oltre vos senza fonts, vardee qì insì.

Regn Unid


(detai)
Dieu et mon droit

Daits aministrativ

Nom intreg

Regn Unid

Nom ofiçal

United Kingdom

Politega

Monarqia parlamentara

Capo de Stat

Carl III del Regn Unid

Capo de Govern

Keir Starmer

Superfix

Totala

242 495 km²

Popolazion

Totala

67 326 569 ab.(2021)

Densitaa

277.64 ab./km²

Jeografia

Confin

Economia

PIL (nominal)

3 122 480,35 milion de USD (2021)

Varie

Codex ISO 3166

GB, GBR, 826

TLD

.uk e .gb

+44

UK

Evoluzion storega

Proclamazion

12 april 1927

El Regn Unid de Gran Bretagna e Irlanda del Nord (in ingles: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), de solit breviad 'me Regn Unid o UK (sigla del nom orijinal, in ingles United Kingdom), l'è de sovent ciamad a volte cont el nom plussee jeneral Ingiltera, e l'è un istat de l'Europa ocidentala. Al moment la soa monarca l'è el Carl III.

Storia

El Regn Unid l'è el resultad d'un grup de acords d'union qe hann jontad insema i so nazion: Ingilterra, Irlanda del Nord, e Galles. La plupart de l'Irlanda la s'è spartida del 1922 con la costituzion del Stat Liber d'Irlanda (qella qe adess l'è ciamada Republega d'Irlanda), menter la part qe l'è anc'mò sota a'l Regn Unid l'è ciamad Irlanda del Nord.

Jeografia

El Regn Unid se trova ind su la costa ocidentala de l'Europa del nord. L'è circondada a est del Mar del Nord, a sud del Canal de la Manega, e a ovest de l'Ocean Atlanteg e del Mar d'Irlanda.

El Regn Unid l'è padron de quatordex teritori qe inn restads in ereditaa del so imper colonial (comè per esempi Bermuda, Gibilterra, i Isole Pitcairn e i Isole Falkland).

Lengov

El Regn Unid al g'ha no una lengua ofiçala, anca se i so abitants parlen tuts l'ingles. I lengov rejonai recognossude inn el galles, el gaeleg iscozes, l'irlandes, el cornovaies, el scots e el scots de l’Ulster.

Nom del Regn Unid ind i lengov locai

Gales (Cymraeg): Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon.
Ingles (English): United Kingdom, United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
Irlandes (Gaelige): Ríocht Aonthaite, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann
Cornovaies (Kernewek): Rywaneth Unys, Rywvaneth Unys Breten Veur hag Iwerdhon Gledh
Gaeleg Scozes (Gàidhlig): Rìoghachd Aonaichte
Manx (Gaelg): Reeriaght Unnaneysit, Reeriaght Unnaneysit ny Bretyn Mooar as Nerin Hwoaie
Normann (Nouormand): Rouoyaume Unni, Rouoyaume Unni d'la Grande Brétangne et d'l'Irlande du Nord
Ingles de Scozia (Scots): Unitit Kinrick, Unitit Kinrick o' Graet Breetain an Northren Ireland

Situazion Politega

Anca se el Grand Imper colonial l'è ormai finid e a'l so poter ind el mond l'è desminuir, el Regn Unid l'è restad istess una potenza mondiala. L'è vœna dei member del G7 e l'è intra i paes plussee desvilupad a'l mond, cont un'economia qe l'è considerada la quinta mondiala e la segonda in Europa. L'è staita anca vœna de prim stats a far part de la NATO e de l'ONU, indovè qe l'è un member permanent cont el dirit de vet.

El Re a l'è el Carl (del 2022).
La prima ministea a l'è la Liz Truss (del 2022).

I Stat de l'Europa

1. Stat parzialment in Asia. 2. Stat in Asia, però considerads part de l'Europa per dei rexon storeg e culturai