Ciavenna

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.


Ciavenna
Comun
Ciavenna - Bandera Ciavenna - Stema
Ciavenna - Sœmeanza
Ciavenna - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal Chiavenna
Stat Itàlia
Rejon Lombardia
Provinça Provincia de Sundri
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 46°19′N 9°24′E / 46.316667°N 9.4°E46.316667; 9.4
OSM 47116
Voltituden 333 m s.l.m
Superfix 10,77 km²
Abitants 7 236 ab.
(1º genar 2023)
Densitaa 671.87 ab./km²
Confin Mes, Piür, Prada Campustazz e San Giacum
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 0343
Codex postal 23022
Sigla autom. SO
Codex ISTAT 014018
Codex catastal C623
Sant protetor San Lorenz
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Ciavenna - Localizazion
Ciavenna - Localizazion
Sit istituzional


Ciavenna (parnonziaa [tʃa'vena] in del dialett local; Chiavenna in Italian; Clavenna in Latin, Bregajòtt e Romancc; Kleven in Todesch antigh) a l'è on comun de la Provincia de Sondri.

El gh'ha 7 379 abitant (dato del Desember 2015[1]), cont ona superficia de 11,1 km² e ona densitaa de 665 ab./km².

El se troeuva al center de la val cont el nòmm istess, arent al fiumm Mera, a la biforcazion di strad per i pass del Spluga e del Maloeuggia. A l'è on center turistich e industrial e l'è 'l capo-linia de la ferrovia che la riva de Còlegh.

Stòria[Modifega | modifica 'l sorgent]

Per savenn pussee, varda l'articol Contad de Ciavenna.

El nòmm latin del paes, Clavenna, el vegn de clavis, pròppi perchè Ciavenna a l'era la ciav d'acess a la Rezia (l'attual Svizera). Duranta el period roman l'era fòrsi el capploeugh de la tribuu di Bergalee, e l'era drent al territòri de Còmm. I sò pass portaven de l'Italia a Còira e Munegh de Baviera.

In del medioev la deventa vun di center lombard de la resistenza bizantina contra i Franch. Poeu, longh i secoj, la cambia de spess patron, finna a la conchesta de la Republica di Trii Legh. Chì rivarann on fracch de inteletuaj talian protestant, grazie a la libertaa de cult present in del Staa.

Depos la rivoluzion francesa, Ciavenna la va-dent in de la Republica Cisalpina e de lì in poeu la seguirà i sòrt de la Lombardia.

I strad[Modifega | modifica 'l sorgent]

I strad e i piazz pussee important del center de Ciavenna a hinn:

  • Part di Fraa (it. via Cappuccini)
  • Part de Mezz (it. via Dolzino e via Pedretti)
  • Part de Pos (it. via Lena-Lerpenti e via Cappuccini)
  • Piazza Canton (it. piazza Pestalozzi)
  • Piazza Dogana (it. piazza Bertacchi)
  • Piazza Granda (it. piazza Castello)
  • Piazza Noeuva (it. piazza Crollalanza)
  • Predegiana (it. via Pratogiano)

El portegh de la Collegiada de San Lorenz el ven ciamaa i monument.

Frazzion[Modifega | modifica 'l sorgent]

Evoluzion demografega[Modifega | modifica 'l sorgent]

L'andament del numer de abitant del comun de Ciavenna el se ved in de la tabela chi de sota:

Abitant censid

Infrastruttur e straport[Modifega | modifica 'l sorgent]

Varda anca[Modifega | modifica 'l sorgent]

Nòt[Modifega | modifica 'l sorgent]

  1. Statìstiche demogràfiche ISTAT. Statìstiche sö la popolasiù del Istitùto Nasiunàl de Statìstica relatìve al 31 de Dezember 2015.

Bibliografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Giacinto Caligari, Chiavenna in dialetto, Ciavenna, Centro Studi Storici Chiavennaschi, 1970.