Sulfamideg

De Wikipedia
Lombard Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

I sulfamideg o sulfonamideg i è un insema de droge qe i g'ha hvid una importanza granda fess del pont de vista storeg, istess qe al dé de incœ i resta domà poc composts de qella class qé in usaj clineg; i se dopera 'me antibioteg. Del pont de vista farmacolojeg i è antimetabolita, qe el vœl dir qe i compete cond un substrat per la produzion de un metabolita essenzial ind el patojen: in particolar, i ge lassa miga far sœ l'acid foleg, o vitamina B9.

Storia dei sulfamideg[Modifega | modifica 'l sorgent]

Ind el 1932 l'è stait brevetad el Prontosil, un compost doperad 'me colorant. El Gehrard Dogmagk, qe l'era dree a studiar ins i sorec i colorants, perqè el pensava qe vergun de lor i g'hiva una azion antibiotega, el g'ha decidid de prœvar el Prontosil per curar la so fiœla qe la g'hira una infezion brœta da streptococ, e l'è guarida. Donca el g'ha studiad sœ un bell poo perqè qella droga lé la fava veder una azion antibiotega quand qe ge la inietava in vivo ai sorec, ma in vitro la dava nessœna atività. El Dogmargk el g'ha ciapad el Nober per la medexina per qella descoverta qé. El Dogmargk de tœte le manere el g'ha miga capid 'me qe la fonzionava qella molecola lé; l'è stait l'institut Pasteur de Paris qe el g'ha capid el mecanism d'azion: el Prontosil l'era de faits una prodroga e el g'hira de vesser bioativad in vivo, cond liberazion de do molecole, el triaminobenzene qe el serv a negot, e la sulfanilamida, qe l'è la droga ativa.

Carataristege qimege[Modifega | modifica 'l sorgent]

Del pont de vista qimeg i è solfonamide, çoè i g'ha denter ind la so strutura qimega un grœp qe l'è fait sœde un atom de solfer de valenza 6, ossidad de forma dopia cond un ossijen, e un ligam cond un atom de nitrœjen amineg. La formula de strutura jenerala l'è R-SO2-NH2, indov qe R- l'è un grœp aromateg o etero-aromateg.

Mecanism de azion[Modifega | modifica 'l sorgent]

I sulfamideg i è inibidor competitiv de la diidropteroad sintetasis (DHPS), un enzima batereg, necessare per la bio-sintesis del acid foleg. La DHPS l'è un bersai ideal per una terapia antibaterega seletiva, perqè la g'è miga ind l'om: el vesser uman de faits l'è miga bon de far sœ l'acid foleg ma el la ciapa cond l'alimentazion grazia a un mecanism de trasport ativ, qe el g'è miga ind la plœpart dei procariota. I sulfamideg i fonziona ins qell enzima qé perqè i se insomea fess al acid ''p''-aminobenzoic, qe l'è el substrad fisiolojeg de la DHPS; i se sostituess a luqé, e i bloca de manera seletiva l'interazion del substrad endojen cond l'enzima. L'efet de qei antibioteg qé l'è bateriostateg, perqè se g'è miga acid foleg, el se pœl miga formar gnanc DNA gnanc RNA, vist qe i folads i è necessare per la formazion de purine, pirimidine e vergun aminoacids.

Mecanism de resistenza ai sulfamideg[Modifega | modifica 'l sorgent]

Al dé d'incœ g'è una mœcia de batere qe i g'ha desvelupad resistenza ai sulfamideg, cond tante tipolojie de mecanism; i principai i è:

  • Minor permeabilitaa baterega o estrusion ativa de la droga;
  • Plœ granda produzion de un metabolita essenzial o de un antagonista de la droga;
  • Plœ bassa affinitaa de la DHPS a la droga;
  • Ativazion de una via metabolega alternativa per la sintesis de un metabolita essenzial.

Efets colaterai[Modifega | modifica 'l sorgent]

El efet colateral plœ important, qe el se ved miga cond l'istessa intensitaa cond tœts i sulfamideg, l'è la cristalluria, perqè i se dissolve poc a pH de l'orina. Despos de qest qé ind vergœne situazion i pœl dar reazion de ipersensibilità, discrasia, kernicterus, epatitis granulosa, e an'mo l'inativazion del CYP2C9.