Pagina principala

De Wikipedia
Benrivad in su la Wikipedia in lengua lombarda
L'enciclopedia libera qe tuts i pœl dar una man a scriver
con 74 008 vox

Acess segur
Version standard

Clica chì per vardà l'indes di pagine Varda l'index   Varda la Guida essenziala   Pajina principala in Nœva Ortografia Lombarda   Dervir un cunt    Wikisource in Lombard    Wikizionari in Lombard

Vox ind la vedrina

Fregi dala metà del XV secul a Malpaga (BG), Castel de Bartolomé Coleù, pitur anònim.

El baghèt (dal lumbard ‘’baga’’, parola prubabilment d’urigen celtega che la vö dì “sach de pel”) l'è un tipu da piva che la vegniva sunada, fin vèrs la metà dal secul passaa, in dala Pruvincia da Bèrgum. Pürtròp a scumenzá dal dòpu guera, al baghèt l’è stai dismentegaa e, prugressivament, sustitüi da óltar strüment (presempi la fisarmònica). Dumá ültimament di ricercadur e di stüdius hann cuntribüii a fal riviv e finalment incö l’è ancamò pussibil scultá la sò vus.

In tücc i paes de l'Euròpa hinn cugnusüü di strüment cun nom cuma zampógna, cornamüsa o piva che hinn sta assè impurtant, e in tanti cas hinn ancamò, per l'espressività müsicala dal mond pupular. Hinn certament antich i sò urigin, dafát a gh'hinn nutizzi sicür che di aeròfún cun la risèrva d'aria evan giamò druvaa a Ruma indal prim sécúl dòpu Crist. Indal períut medieval una gran quantità da funt icunugrafich la docümenta che l'eva presenta una faméja da strüment che i eva druvaa nurmalment e che la sa diferenziáva in divers tipulugii.

(Va innanz)

A l' savivet qe ...

La parolla omofilia l’è stada drovada in ocasion del prim moviment omosessual 'me sinonim o indicator de omosessualità, a partì di anni '20 fina a la fin di ann '60. Con la definizzion de omofil a ghe se po’ anca riferì a on individov che l’aceta i oregiat, che 'l ghe fà de sponda ai sò richieste, che ‘l gh’ha di penser positiv in quant a l'omosessualità o anca, a la fin, l’è on sostegn de la soa acettazzion social.

A partì de la metà del secol quell de vint a l’è stad on concet ampiament drovad in sociologia e in alter mester.

El termin omo-filia a l’è preferid e favorid d’on quaivun perchè ‘l marca l'amor ("-phile "del grech φιλία) putost che ‘l sess. Inventad per la prima volta del medegh, poligrafo e sgiornalista pubblicista todesch el Karl-Günther Heimsoth che, in la soa tesi de dotorad datada 1924 "Hetero-und Homophilie", ‘l l’ha introdot in de l’ambient de la sessuologia. El termin l'ha ciapad pé in di ann '50 e '60 in fra i organizazzion pro-ghei e in di publicazzion a lor correlade. I grupp de ‘sti temp chì ormai a inn conossud tucc insema per havé fad part de l’inscì ciamad moviment omofil.

(Va inanz)

Ind i oltre lengue...

I dex Wikipedie con plussee articoi: Ingles, Cebuan, Todesc, Svedes, Frances, Olandes, Russ, Spagnœl, Italian, Arab Egizian

Oltre lengue minoritarie: Piemontes, Catalan, Sardegnœl, Galles, Galizian, Ciovaç, Alemann, Sicilian, Tatar de Crimeia, Mannes.

Un proverbe a cas

"In mancanza dei cavai se fa trotar anc'pò a i asen"
Sqiça qé per atualizar la pajina

Ocio!

  1. La lengua lombarda la g'ha miga un standard parlad o scriit, donca in su la Wikipedia i se dopera plussee de ortografie. L'è conseiad doperar-n vuna in tra la Scriver Lombard e la Nœva Ortografia Lombarda, ma i g'è anc dei grafie locai; per savir-n plussee, varda i ortografie acetade.
  2. La Wikipedia la garantess miga i so contegnids e l'è gnanca censurada per i s'cietin.

Wikipedia

Wikipedia l'è un'enciclopedia libera e portada inants apena de utents volontare. Ol so obietiv l'è de menar la cognossenza libera a tuts e in plussee lengue qe s'pœl.

I nost Cinq Pilaster i è:

  1. La Wikipedia l'è un'enciclopedia e miga un regœier de informazion senza controll
  2. La Wikipedia la g'ha un pont de vista neutral e i informazion i g'ha de vesser verifegabei
  3. La Wikipedia l'è libera: tuts i pœl dar una man a scriver e la g'ha la licenza dobia CC BY-SA e GDFL
  4. La Wikipedia la g'ha un codex de comportament e tuts i g'ha de rispetar-s
  5. La Wikipedia la g'ha miga dei regolle fisse fœra dei 5 pilaster.

Una vox de scriver

Cossa s'pœl far?