Padania

De Wikipedia
(Rimandad de Padània)

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.
La Padania segund el Gianfranch Miglio; la Lega Nord la met dent anca la Tuscana, l'Umbria e i March

La Padania a l'è 'l nom d'un teritori in di cunfin talian cumpagn del Nord Italia. La definiziun del teritori padan a l'è minga ünivuga perchè la pö fà riferiment a la visiun d'incö de la Lega Nord, a quela del Gianfranch Miglio o a un quaj criteri lenguistigh. Segund quij diferent pensee chì se pö cunsiderà la Padania 'me una naziun, un'insema de naziun, una cumünità lenguistega.

Storia

El Giuann Brera l'ha tacaa a duprà el nom Padania giamò di agn '60 per segnà el teritori che al temp de Caton al curispundeva a la Galia Cisalpina (o, cunt i parol del Brera, a la «Gallia Cis- e Transpadana»)[1]. Anca l'Indro Montanelli al s'è miss dopu a duprà Padania per segnà i istess teritori[2].

In di agn '70 la seziun de la Lumbardia, del Cantun Tisin e del Cantun Grisun lumbard de l'Association Internationale pour la Défense des Langues et des Cultures Menacées l'ha tacaa a duprà l'agetiv padan in riferiment a l'insema di lenguv gal-italegh. In del 1982, el glotologista Geoffrey S. Hull de l'Üniversità de Sydney l'ha scrivüü una tesi cunt el titul The Linguistic Unity of Northern Italy and Rhaetia, induè che Padania a l'è dupraa propi per la tera induè che se parlen i lenguv gal-italegh: emilian-rumagnöl, ligür, lumbard e piemuntes, el venet, l'istrioto e, 'me anfizona, i lenguv retorumanz. L'Hull al cunsiderava tüt quij lenguv chì variant lucaj d'un ünegh sistema lenguistegh: la lengua padanesa. Upiniun cumpagn a hinn quij del Sergio Salvi (La lingua padana e i suoi dialetti)

Un'altra definiziun di cunfin padan a l'è quela del prufessur de scenz pulitigh de la Harvard University Robert Putnam che in del sò laurà Making Democracy Work: Civic Traditions in Modern Italy al fà vidè la diferenza intra el nord de l'Italia e'l rest di alter popuj sòta l'Italia in acordi ai abitüdin e i tradiziun diferent di sò gent. I diferenz vegnen culigaa al fat che in Padania eren nassüü i liber cumün de l'Età de mezz dopu de l'ann Mila. [3] La definiziun del Putnam la met dent in de la Padania anca la Tuscana, i March e l'Umbria, regiun che però per lengua e geugrafia fan part de l'Italia centrala.

A bun cünt, la Padania a l'è quel che un temp al se ciamava Lumbardia perchè inscì a l'era ciamada tüta la tera padan-alpina. [4]

La Padania e la Lega Nord

La Bandera de la Padania, el Suu di Alp, che l'ha pruposta la Lega Nord

La parola Padania la gh'ha avüü una difüsiun granda a partì di agn '90, quand che la Lega la gh'ha avüü i sò prim sücess pulitegh. Il 15 de setember del 1996 la Lega Nord l'aveva pruclamaa la Dichiarazione di indipendenza della Padania (Diciaraziun d'indipendenza de la Padania) cunt el nom ufizial de Repubblica Federale della Padania (Repübliga Federala de la Padania)[5].

La Padania, segund la Lega Nord,[6] la saria fada de vot regiun de l'Italia del Nord urganizaa in manera de furmà 10 stat federaa, che hinn la Val d'Aosta, el Piemunt, la Ligüria, la Lumbardia, el Trentin, el Süd Tirol, el Venet, el Friuli-Venezia Giulia, l'Emilia e la Rumagna, e anca trì regiun del center de l'Italia, che hinn la Tuscana, l'Umbria e i Marche.


Referenz

  1. Gianni Brera, Invectiva ad Patrem Padum, Guerin Sportivo, 28 ottobre 1963
  2. Indro Montanelli, L'Italia giacobina e carbonara, 1971, Pagina 57, Ora tutta la Padania era nelle mani del Bonaparte salvo il Ducato di Parma e Piacenza ch'egli dovette rispettare per le solite considerazioni diplomatiche...
  3. [1] Long Term Persistence, L. Guiso, P. Sapienza, L. Zingales; mimeo, University of Chicago 2007 accessdate = 2008-05-17
  4. Gilberto Oneto, La Questione Settentrionale
  5. http://www.giovanipadani.leganord.org/dichiarazione.asp Arqiviad qé: [2]
  6. cfr. art. 2 del "Statuto federale della Lega Nord per l'indipendenza della Padania"

Bibliugrafia

Ligam de föra