Nümar 4

De Wikipedia

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.
Nümar natüraal

0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | >>

0 | 10 | 20 | 30 | 40 | 50 | 60 | 70 | 80 | 90 | >>
4
CardinaalQuatru...
UrdinaalQuaart
Faturizazziú
Nümar rumàIV
Binari100
Esadecimaal4


El numer 4 l'è el numer integher ch'al siguta ul 3 e al ven prima dal 5.

Nomm dal nümar in difereent dialett: quàter, quàtar, quatru...


Ul 4 a l'è ul primm nümar cumpòost, gja che i söö divisuur propi i è ul 1 e ul 2. Cuma la suma di söö divisuur a l'è 3 < 4, sa trata d'un nümar defetiif. Ul segueent nümar cumpòost a l'è ul 6.

Ul 4 a l'è ul seguunt quadraa parfett. L'anteriuur a l'è ul 1 e ul segueent a l'è ul 9. Un pulígun da 4 custaa a l'è un quadrilàter. Si al gh'a mia düü custaa paraleel s'al nòmina trapezzòit: si al gh'a düü custaa paraleel s'al nòmina trapezzi. Si al gh'a i custaa paraleel a düü a düü s'al cjama rumbòit e si i àngul che sa i furma intra i custaa i è da 90º s'al nòmina retàngul. Finalmeent, ul pulígun regülaar da 4 custaa iguaal al cata ul nomm da quadraa.

Un puliédar da 4 fasce a l'è un tetraédar. Le fasce dal tetraédar regülaar i à di triàngul equilàter. Da deent un tetraédar regülaar s'en pöö inscriif un òolt.

Si sa mültiplica un nümar par 4 s'utegn ul quàdrupel da cheest nümar, cura ca dividiint par 4 na s'utegn un quaart, si cheest a l'è divisíbel par 4. La quarta putenza d'un nümar sa la representa cul 4 a espuneent: e cura ca l'espuneent a l'è 1/4 s'al diis ariis quarta.


Al esiist difereent prefiss ch'i significa 4 e i participa in la custrüzziú d'una gran cumpagnía da parole d'üüs da tücc i dí: quadri-, tetra, cuma in quadrilàter, tetraédar.

Miscelània[Modifega | modifica 'l sorgent]

In la cültüra Cinesa, sa cunsídera ul 4 (四) cuma un nümar da mala sòort, devüü a la suva similitüüt funulògica cun la parola ch'a la signífica mòort (死, ). Chesta süperstizziú sa la dà anca a la cütüra Gjapunesa, in che sa i mantegn le parole Cinese cuma parole cülte. Al Gjapun, par esempi, sa cunsídera mal presagi riceef un dú cumpunüü da 4 parte u tocch.

In la simbulugía Cristiana ul nümar 4 al gh'a una granda impurtanza:

La planta de le gese sa la desvilüpa a partí dal quadraa, figüra geumétrica da 4 custaa.
Ul Génesi al descriif la Tera cuma un quadraa che sura al üniveers e íntal sò céntar ga i nass 4 rin in direzziú aj 4 puunt Cardinaal. I 4 rin i dessigna una crusa.
Ul 4 s'aplica simbolicament aj 4 Evangeliist e a le 4 stazziú ch'i simbuliza l'úrden còsmich creaa par Déu. Apó i è 4 i Pàdar da la gesa.
In l'Apucalissi dal Gjuan Evangelista (4´6-7) sa diis che i era 4 viveent plen d'öcc par davaant e par da drée:
1 un leú.
2 un brau.
3 un omm.
4 una àguila.

Tradizziunalameent apó i è 4 i elemeent: tera, àigua, ari, fööch.