Fagus sylvatica

Fagus sylvatica L.
occ.: foo; or.: fó
	; Bósch de Fagus sylvatica
Classifigazion sientífiga
Regn:	Plantae;
Division:	Magnoliophyta;
Clas:	Magnoliopsida;
Ùrden:	Fagales;
Famìa:	Fagaceae;
Zèner:	Fagus;
Spéce:	Fagus sylvatica;
Nomm binomial
	Fagus sylvatica; L.

Quest articol chi a l'è in grafia del Ducat Semplifegada

La grafia doperada a l'è no acetada in su la Wikipedia. Met l'articol in Grafia del Ducat o in d'un oltra grafia.

Ol Fagus sylvatica (in Bergamàsch e Bresà: Fó; in Insübregh: Foo), specie de la famèa di Fagaceae, l'è öna pianta ólta fina a 30 méter, che la é da l'Eüròpa centràl e che s'pöl troà da la Spagna e da la Grécia sö fina al mesdé de l’Inghiltèra; la se tróa sö i Alp tra i 600 e i 1300 méter söl lièl del mar.

Ol Fó l’è öna pianta ‘mpó cumplicada, de fati ghe piàs dóma i pòscc ömecc, ‘ndóe l' piöf de spès, con di teré frèsch, co la temperadüra che la sbale mia de cólp e sènsa tate şelade, però l’ sopórta bé l’umbréa. L’ crès de spès desperlü, ma ach ‘nsèma a i rùer, i bèdole e i paghér.

Fòie

I è de culùr ért iscür e sberlüsènt, a furma de öf impó slongade, co l'òrlo 'ntréch, ma bèl ondulàt e pié de péi picinì picinì; la fòia l'è lónga da i 5 a i 10 ghèi.

Fiùr

Ol fó l'è monòich, cioè 'l gh'à di fiùr dóma mas·cc e di fiùr dóma fèmina sö la stèsa pianta, ach se piö che de fiùr gh'è de parlà de 'nfiurescènsa, ön insèma de tace fiùr. L'infiurescensa mas·cc del fó l'è ü gèner particulàr de spiga, l'è öna spiga che la pènt in zó 'nvèce de sta sö drécia come 'n del formét e l'è ciamada amènt e per de piö 'n del fó l’è ach redunda e de culùr maròn.

I fiùr fèmina envéce i crès a dù o trì sö la pónta di ram.

Ol fó 'l fiurés 'ntra Avrìl e Mas

Fröcc

I fröcc (i fagie) i è di spéce de nus legnuse lónghe 2 ghèi che i è ‘ncartosade dét in d’ün astöcc ‘mpó spinùs fai da 4 valve che i se dèrf fò quando che la fagia l’è marüda.

Ol trónch

Ol trónch l’è bèl drécc e la sò rösca l’è grişa e liscia.

Ol Fagus sylvatica ‘Purpurea’, ‘l ‘Tricòlor’, ‘l ‘Asplenifolia’ e 'l 'Pendula'

I è i Fó de ornamènt piö dovràcc:

ol ‘Purpurea’ l’ gh’à töte i fòie bordó,

‘l ‘Tricolor’ ‘l gh’à i fòie bordó a lü, ma sö l’òrlo gh’è prima öna striscia röşa e pò öna bianca – şalda

‘l ‘Asplenifolia’ l’ gh’à i fòie érde ciar e pròpe tat ‘ncişe che i sömèa quase strasade

l' 'Pendula' 'nfì gh'à i ram che i pècia, che i pènt e i rìa a tocà tèra.