Castlét

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard ucidental, cun l'urtugrafia ünificada.

Castelletto sopra Ticino
Stat	Itàlia
Regiun	Piemont
Pruvincia	Nuvara
Cuurdinade	8°37′49″ E 45°43′15″ N
Abitant	10 070 ab.
Superfiss	14,6 km²
Densità	690 ab/km²
Altitüden	226 m s.l.m.
Cumün tacaa	Burgh Tisin, Cümiaagh, Drumlét, Vorasecca (VA), Sest (VA), Somma (VA), Varal
CAP	IT-28053
Còdes ISTAT	003043
Prefiss tel.	0331

Castlet (nom ufizial in italian: Castalèt in Piemuntes; Castelletto sopra Ticino in Italian) l'è un cumün de la Pruvincia de Nuvara.

El gh'ha ona popolaziun de 10 070 abitàncc (dàto del Dicember 2013), cunt ona superfis de 14,6 km² e ona densità de popolaziun de 690 ab./km².

L'è tacaa ai cumün de Burgh Tisin, Cümiaagh, Drumlét, Vorasecca (VA), Sest (VA), Somma (VA), Varal.

El paes l'è sitüaa tra el Lagh Magiur e 'l fiüm Tisin, al cunfin cun la Pruvincia de Vares (cumün de Vuraseca e de Sest).

Esempi del dialett de Castelet

Gh'eva un om ch'a gh'ha 'vü dü fiöai.
E 'l püssee giuvan di düa gh'ha dii a sö padar: “O pà, dem la méa part da sustanza ch'a ma tucami!” e lü gh'ha gh'ha dai ognantün la sö part.
Da lì a poch dì 'l püssee giuvan l'ha fai sü tütcoass e l'è nai via in d'un paies luntan; e là l'ha fai fora tüt la sö roba a füria da stà legar.
Quand lü l'ha 'vü cunsümà tüt al sö, gh'è nii 'na caristia in cul paies là, e lü l'ha cumenzà a 'vègh büsögn.
L'è nai e s'è miss in cà da vün da cul paies. E lü l'ha mandà 'n d'un sö sit fora a cüraa i purscèai.
Gh'ava voja da fà 'na pel da giand da rura, da chii ca mangiavan i pursceai, e nüssün gh'an dava.
Lü gh'ha pensà sü e l'ha dii: “Quant sarvitùa in la cà dal mè pà gh'hann pan fin ca vóran e mì chilò crepi da fam!
Tojaroo sü e naroo a cà dal mè pà e ga disaroo: O pà, mì hoo tratà mal cuntra dal Signuar e cuntra da vüa;
Adess già mi miriti pü ca m'abian da di vöst fiöa; vü tignìm cume vün di vöst sarvitùa.”
L'ha toj sü e l'è nai da sö padar. E 'ntant che lü l'eva amò da luntan, al sö pà l'ha vist e gh'è nii cumparsiun, gh'è curz incuntra, ga s'ha bütà al cöl e l'ha basà sü.
Al sò fiöa gh'ha dii: “O pà, mì hoo trataa mal cuntra dal Signuar e cuntra da vüa. Adess già mì miriti pü ca m'abian da di vöst fiöa”.
E 'l sö pà gh'ha dii ai sö sarvitùa: “Vialt tiree fora in pressa 'l vistii ca var püssee e vistìl e mitìgh un anel in sül dìad e i scarp in di pè;
Portee fora 'l videl da grassa e mazzél e mangium e fum 'na ligria.
Parchè 'sto mè fiö chì l'eva móart e l'è turnà nì vìav; s'eva pèarz e l'uman truvaa.” E s'hinn miss adree a mangià.
In 'sto temp al prim fiö a l'eva e in dal turnà indree, intant ca sa fava tach a cà, l'ha sintì a sunaa e a balaa.
L'ha dumandà a vün di sarvitùa par fàss dìa cuss l'eva 'sta roba.
E lü gh'ha dii: “Gh'è nii a cà 'l tö fradel e 'l tö pà, parchè l'ha turnà a vègal, l'ha mazzà 'l videl da grassa”.
Lü l'è nai in besta e 'l voreva mia nà 'n cà. Al sö pà l'è nii fora e s'è miss a pregàl.
Ma lü l'ha rispondü e gh'ha dii a sö padar: “Vardee lì, l'è già tanti ann che mì va sarvissi e hoo sempar fai cul che vü ma cumandevas da faa, ma vü m'avii mai dai un cravet da staa legar cum i mé amìas”.
Ma parchè l'è nii a cà 'sto vöst fiö chì, ch'l'ha fai fora tüt la sö roba cum i pland, vü hii mazzà 'l videl da grassa”.
Ma lü gh'ha dii: “Tì 't see sempar inséma a mì, e tüt la mé roba l'è tua;
Ma ga nava propri stà legar e vess cuntéant, parchè 'sto tö fradel chì l'eva móart e l'è turnà in vìav, s'eva pèarz e l'uman truvà”.

(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878).

Evoluzion demografega

L'andament del nümer de abitant del cumün de Castlét l'è mustraa in de la tabela chi de sutta

Nümer de abitant