Vitori Emanuell III d'Italia

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
Vitori Emanuèl III d'Itàlia

El Vitori Emanuell III de Savoja (Napoli, 1869 - Lissandria d'Egitt, 1947) l'è staa re d'Italia del 1900 al 1945, re d'Albania del 1939 al 1943 e Imperador de Etiopia del 1936 al 1941.
Despoeu la mort del pader Umbert I l'ha tegnuu 'na posizzion coretta cont el lassà che 'l Giolitti el portass inanz el sò programma de reform liberai e sociai.
L'è staa favorevel a la guerra con la Turchia per conquistà la Libia in del 1911. Duranta la Prima Guerra Mondial, despoeu de la desconfitta in de la bataja de Caporett, l'ha sostituii el general Cadorna cont el general Diaz che l'ha portad a la vittoria in su l'Austria-Ungaria.
Despoeu de la guerra l'ha ciappaa pagura per la revoluzzion e l'ha favorii el Mussolini che el 28 de ottober del 1922 l'ha ciappaa el poder. Sotta el fascism l'ha man-a-man perduu i sò fonzion, finn'a quand, el 25 de Luj del 1943, l'ha destituii el Mussolini e l'ha ciamaa a guidà el Govern el general Badoglio che el 8 de Settember de l'istess ann l'ha ciamad l'armistizzi, intanta che el Re el scappava de Roma per andà a Brindes che l'era degiamò sotta el controll di Ingles e di Merican.
In del 1944 el minister Palmiro Togliatti, on comunista, el l'ha constrengiuu a retiràss e a lassàgh el trono al so fioeu Umbert II a titol provisori, ma in del mes de magg del 1946 el s'è retiraa definitivament con l'andà in esili a Lissandria d'Egit indove che l'è mort a la fin de l'ann dopo.

Riferiment[Modifega | modifica 'l sorgent]