Vangél
| Chest artícol a l'è scricc in Bergamàsch, ortograféa del Dücat | 
|
Ol Santo Vangél l'è 'l lìber che l' cónta sö la èta, i miràcoi, i 'nsegnamèncc, la mórt e la ressuressiù de Nòst Signùr Gesü Crést.
I vangéi üficiài, cioè chèi acetàcc cóme giös'cc da la Césa Catòlega e da töte i ótre Cése cristiane, i è quàter:
- ol Vangél de San March (Κατὰ Μᾶρκον εὐαγγέλιον - segónt March) fòrse del 70 d.C.;
- ol Vangél de San Matéo (Κατὰ Ματθαῖον εὐαγγέλιον - segónt Matéo) scricc tra 'l 70 e l' 100 d.C.;
- ol Vangél de San Lüca (Κατὰ Λουκᾶν εὐαγγέλιον - segónt Lüca) scricc tra 'l 80 e 'l 90 d.C;
- ol Vangél de San Gioàn finìt de scrif vèrs ol 100 o 'mpó dòpo.
töcc i óter Vangèi i è mia acetàc da la Césa Catòlega e e da töte i ótre Cése cristiane i è ciamàcc apòcrifi.
Ol nòm Vangél[Modifega | modifica 'l sorgent]
Ol nòm Vangél l' vé dal gréch antìch ευαγγέλιον (euanghélion) che l' völ dì la buna notissia.
La lèngua di Vangéi[Modifega | modifica 'l sorgent]
Se pènsa che i Vangéi i sìes istàcc iscricc 'n gréch antìch, fò che 'l Vangél del San Matéo scricc fórse 'n Aramàich e per chèsto ciamàt Ol Vangél di Ebrèi, ma l'è mia sigür, de fati gh'è riàt dóma di tèsti 'n gréch antìch.
Tradussiù en Lumbàrt[Modifega | modifica 'l sorgent]
Ol Vangél de San March l'è stacc tradüsìt in Bergamàsch dal Gioancarlo Giaàss e dal Ümbèrt Minèl.
Ol Cìrcol Filològich Milanés l'ha facc öna tradüsiù de töcc i quàter Vangéi.