Rhäzüns

De Wikipedia



Cuurdinàde: 46°48′N 9°24′E

Rhäzüns
Comun
Rhäzüns - Stema
Rhäzüns - Sœmeanza
Rhäzüns - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat Svìzzera
Canton Grisun
Distret Imboden
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 46°47′59″N 9°23′59″E / 46.799722°N 9.399722°E46.799722; 9.399722
OSM 1684135
Voltituden 657 m s.l.m
Superfix 13,37 km²
Abitants 1 496 ab.
(31 dicember 2018)
Densitaa 111.89 ab./km²
Confin Bonaduz, Cazis, Präz, Rothenbrunnen, Versam e Domat/Ems
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 081
Codex postal 7403
Sigla autom. GR
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Rhäzüns - Localizazion
Rhäzüns - Localizazion
Sit istituzional


Rhäzüns (en rumanc: Razén) a l'è un cumün svizzer del distret de Imboden. in del Canton Grisun. Al gh’ha pressapoch 1338 abitant e una süperfiss de 13.28 km², e al se tröva a una altitüden de 657 meter sura al livel del mar.

El cumün de Rhäzüns a l'è tacaa ai cumün de Bonaduz, Cazis, Domat/Ems, Rothenbrunnen e Versam.


Storia[Modifega | modifica 'l sorgent]

Rhäzüns l'è staa menziunaa la prima volta in dei docüment inturen a l'ann 840 col nomm de Raezunne.[1]

L'andament storegh de la popolazion l'è indicaa in de la tabela chi sott:[1]

ann popolazion
1850 508
1900 495
1950 774
1960 776
1970 903
1980 958
1990 1,018
2000 1,201


Situazion linguistega[Modifega | modifica 'l sorgent]

A Rhäzüns fina al secul XIX la popolazion la parlava squas esclüsivament un dialet de la lengua Rumancia. Da la seconda metà del secul l'ha cuminciaa a cress el nümer dei parlant tudesch, a bun cünt in del 1880 i parlant rumanc i eva ancamò el 96 % e in del 1910 i eva el 82 %. Da alura però la percentüal l'ha cuminciaa a calà e in del 1941 i eva el 76 % e in del 1970 el 52% (ciuè 466 person)[2]. In dei an '70 gh'è staa el surpass e la situazion dei ültem ann l'è mustrada in de la tabela chi desuta:

Situazion linguistega a Rhäzüns
Lengua Censiment 1980 Censiment 1990 Censiment 2000
Nümer Percentüal Nümer Percentüal Nümer Percentüal
Tudesch 486 50,73 % ca. 615 ca. 60 % 953 79,35 %
Rumanc 369 38,52 % ca. 313 ca. 31 % 121 10,07 %
Italian 82 8,56 % ca. 40 ca. 4 % 40 3,33 %
Alter 21 2,19 % ca. 50 ca. 5 % 87 7,24 %
Abitant 958 100 % 1018 100 % 1201 100 %

Nota: Anca se 'l 23.5% de la gent la cumprend el rumanc ancamò al didincö, la lengua di istitüziun l'è dumà 'l tudesch deperlü. Pö, quij che parla talian hin minga grisunes de lengua taliana u lumbarda ma gent vegnüda de l'italia.

Galeria de fotu[Modifega | modifica 'l sorgent]


Riferiment[Modifega | modifica 'l sorgent]

  1. 1,0 1,1 Rhäzüns in Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.
  2. Lia Rumantscha (Hrsg.): Romanisch – Facts & Figures. 2., überarbeitete und aktualisierte Ausgabe. Chur 2004, ISBN 3-03900-034-9. S. 31. (online Arqiviad qé: [1] ).
Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a:


(DE)

Ligam de föra[Modifega | modifica 'l sorgent]



Stema del Canton Grison Distret del Canton Grison Stema svizzer
AlbulaBerninaHinterrheinImbodenInnLandquartMalögiaMoesaPlessurPrättigau/DavosSurselva