Loton

De Wikipedia
(Rimandad de Lutón)
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
On rubinett de loton.

El loton (o oton) l'è ona liga metallega fada de ramm (Cu) e zinch (Zn).
Oltra ai loton binari (faa su de la fusion de 'sti duu metai), a gh'è anca i loton ternari, indove gh'è anca on terz element chimegh, che 'l ghe da a la liga ona quai altra caratteristega. Per esempi, el manganes e 'l stagn fann cress la resistenza a la corosion, el ferr el fa cress el caregh de rottura, e via inscì. A gh'è anca di loton quaternari.
El loton el vegna doperaa per tanti lavorà che vann, per esempi, de la elettricità a l'idraulega, de l'industria chimega ai strument musserai.

Origin del nomm[Modifega | modifica 'l sorgent]

El nomm loton, doperaa anca in venezian e piemontes[1][2], el dovaria vegnì de ona parolla siciliana derivada de l'arab lātūn[3], che 'l voeur dì "ramm". De lì la parolla la s'è spantegada per tutta l'Europa, e l'è doperada in tucc i lengov neolatinn ocidentai (catalan llautó, spagnoeu latón, frances laiton, ocitan laton, portoghes latão, forlan leton[4]), oltra che in de l'islandes látún e in del russ, bieloruss e ucrain latun', . In italian se dis ottone, perchè la L inizial l'è stada interpretada comè on articol determinativ.

Referiment[Modifega | modifica 'l sorgent]

  1. piemonteis.com
  2. etimo.it
  3. garzantilinguistica.it
  4. friul.net Arqiviad qé: [1]