Và al contegnud

Guzzön

De Wikipedia



Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Cuurdinàde geogràfiche: 45° 45' N 8° 26' E

Gussön
Comun
Gussön - Bandera Gussön - Stema
Gussön - Sœmeanza
Gussön - Sœmeanza
Dats aministrativ
Stat Itàlia
Rejon Piemont
Provinça Provincia de Nuvara
Capolœg Gozzano
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 45°45′N 8°26′E / 45.75°N 8.433333°E45.75; 8.433333
OSM 45908
Voltituden 367 m s.l.m
Superfix 12,58 km²
Abitants 5 499 ab.
(1º genar 2023)
Densitaa 437.12 ab./km²
Confin Burbané, Gargal, Orta, Pogn, Suris, Bulzan, Briga, Invó e San Maurizi
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 0322
Codex postal 28024
Sigla autom. NO
Codex ISTAT 003076
Codex catastal E120
Sant protetor Zulian
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Gussön - Localizazion
Gussön - Localizazion
Sit istituzional


Guzzön (Piemuntes: Gosan; Italian: Gozzano) a l'è un cumün de la Pruincia de Nuara.

El gh'ha ona popolaziun de 5 566 abitàncc (dàto del Desember 2013[1]), cunt ona superfis de 12,5 km² e ona densità de popolaziun de 445 ab./km².

L'è tacaa ai cumün de as comunas Bulzan, Burbané, Briga, Gargal, Invó, Orta, Pogn, San Maurizi e Suris.

El se tröva a brev distanza de l'estremità meridiunala del Lagh d'Orta, al center de una granda cunca murenega che la gh'ha cume limit a ovest i Prealp che la dividen de la Valsesia e a est de l'Agogna. El gh'ha quater fraziun.

In del lögh induve adess la gh'è la gesa de San Lurenz, un temp i düü fradei grech che hann purtaa el Cristianismu in questa zona (Giüli e Giülian) aveven faa sü una gesa dedicada a la Madona. Lì el gh'era el corp del Giülian.

Esempi de dialet de Guzzan

[Modifega | modifica 'l sorgent]
Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, p 72

Un om al gh'eva düi matai.
E al püssè sgióvan da lór gh'ha dicc al pà: “Pà, dam la méia part da cul ch'am tuca!” e 'l pà gh'ha facc i parti dla roba.
E poch dì dopu al püssè sgióvan di matai l'ha facc fagot da tüt cul ch'al gh'eva e l'è nacc int un paes luntan, induva, fand 'na vita da disprà, s'è mangià fora tüt cul ch'al gh'eva.
E dopu ch'a s'è mangià tüt, inta cul paes gh'è gnü 'na gran caristia, e lüi l'ha cumanzà santì ch'al gh'eva fam.
E l'è nacc e s'è miss insem a vün da culi parti là, ch'a l'ha mandà fora cum i purscei.
E lüi gh'eva voja da mangià cul ch'i mangiavan i purscei; ma 'nzün ga 'n dava.
Alór gh'ha pansà sü 'n pò e l'ha dicc: “Quanci ch'i ciapan paga dal mè pà, e mangian pan fin ch'i 'gh n'han voja, e mì mòra dla fam!
Vöj stà chilò piü, vöj nàman dal mè pà e vöj dìgh: Pà, mì j'ho ufes al Signór a la tóa prasenza.
E sum gnanca piü degn d'essa ciamà tö fiöl. Dam la paga anca a mì, cumè a vün di töi oman.”
L'è gnü via dunca da là, e l'è nacc dal sö pà; e prima ch'al rivass int la cà, al sö pà l'ha vist, e gh'ha biü cumpassión, l'ha brascià sü e l'ha basà.
E 'l mat gh'ha dicc: “Pà, mì j'ho ufes al Signór a la tóa prasenza, e sum piü degn d'essa ciamà tö fiöl”.
Ma 'l pà l'ha dicc ai söi sarvitór: “Purté scià i püssè bei pagn e vistìl, mitìgh sü 'n anel e cauzél.
Pöi miné fora 'l videl ingrassà, e mazzél, ch'i 'l mangiuma e stuma alegar!
Parchè 'stu mè mat chilò l'era mort e l'è risciüscità, l'era pardü, e l'uma truvà 'ncóra” e s'inn miss a fà ribota.
L'aut fiöl prüm da cul inò, l'era fora int i campagni, e 'n tra cula ch'al turnava 'ndré, quand l'è stacc riva la cà, l'ha santü ch'i sunavan e ch'i balavan.
E, ciamà vün di sarvitór, gh'ha dumandà cuss a vureva dì cula roba.
E lüi l'ha rispundü: “Gh'è gnü cà 'l tö fradel, e 'l tö pà l'ha mazzà 'l videl ingrassà parchè l'è gnü cà san e salv”.
Ma lüi l'è gnü rabià e l'ha mia vursü nà dent; alóra gh'è gnü fòra 'l sö pà, e l'ha prigà da nà dent.
Ma lüi gh'ha rispundü: “Ecu, mì l'è già tanci agn ch'it fagh al sarvitór, t'ho mai disübidì 'na bota, epüra ti m'é mai gnanca dacc un cravin da mangià cum i mei amis:
ma quand gh'è gnü cà stu tö fiöl, ch'l'ha mangià la tóa roba cum di purcasci, ti t'é mazzà 'l videl ingrassà”.
E lüi gh'ha dicc: “Ti 't sé sempar cum mì, e cul ch'l'è mè l'è tö;
Adess bisogna fà festa e stà 'n ligria, parchè cul mat l'era mort e l'è rüsciüscità, l'era pardü e pöi l'uma truvà”.

(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878)

Evoluzion demografega

[Modifega | modifica 'l sorgent]

L'andament del nümer de abitant del cumün de Gussön l'è mustraa in de la tabela chi de sutta



Nümer de abitant


  1. Statìstiche demogràfiche ISTAT. Statìstiche sö la popolasiù del Istitùto Nasiunàl de Statìstica relatìve al 31 de Dezember 2013.