Euonymus
| Euonymus | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| occ.: Evònimo or.: Evònimo | ||||||||||||
foeuj e frutt de l’evònimo européo | ||||||||||||
| Classifigazion sientífiga | ||||||||||||
|
L’Euonymus a l’è on gener de piant angiospèrmi de la famiglia di Celastracei. El gh’hà dent circa 130 speci[1][2] de piant caducifoeuj, arbust semperverd, alber piscinìtt e liàn. Quèj piant chì hinn perlopù originari de l’Asia orientàl, fin anca a l’Himalaya,[3] e hinn distribuìi anca in Euròpa, Oceania, America del nòrd e Madagascar. 50 specie hinn spantegàa in Cina.[1]
Descrizion
[Modifega | modifica 'l sorgent]I fior hinn pòch vistós e pòden vèss verd, giald, roeusa o marrón a segonda de la specie.[3] I foeuj hinn oppòst (rarament alternàd) e de forma ovòidal, longh de 2 a 15 cm on poo fàa a resega. El frutt a l’è on borlin compagn d’on sgausc de quatter o cinch unitàa, che ‘l se dèrva e ‘l fa vedè la somenza aranciona o rossa.
La somenza l’è mangiada di usèj frugìvor, che digerìssen la scòrza carnosa de la somenza e poeu spanteghen la somenza insèma a la soa mèrda. Tanti speci hinn doprà per utilizzazion de medesina ancabén gh'è di part de la pianta che pòden vèss velenós per i òmen.[4]
Cultivazion e utilizzazion
[Modifega | modifica 'l sorgent]
El legn d’ona quaj specie, de tradizion, l’era dopràa per el fus per la filadura de la lana;[5].
L’euonymus l’è on arbùst assosènn conossùu in di giardìn, per via del sò fojàmm, i speci caducifoeuj d’autun gh’hànn di colٙór sberlusént e anca di borlìtt decoratìv. Tuttamànch l’Euonymus alatus l’è conseideràa ona specie invasora in di bosch del nòrd èst di Stat Unii.
Varietà
[Modifega | modifica 'l sorgent]
Chi chì hinn di speci de Euonymus:[6]
Riferiment
[Modifega | modifica 'l sorgent]- 1 2 Euonymus. Arqiviad qé: Flora of China.
- 1 2 3 4 Du, C., et al. (2013). Revision of three species of Euonymus (Celastraceae) from China. Phytotaxa 109(1) 45-53.
- 1 2 Botanica: The Illustrated A-Z of over 10000 Garden Plants and How to Cultivate Them. Könemann, 2004. pg. 358. ISBN 3-8331-1253-0
- ↑ Plants for a Future: Euonymus europaeus
- ↑ Clapham, A. R. (1975). The Oxford Book of Trees. Oxford: Oxford University Press. p.31.
- ↑ Euonymus Species List. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Retrieved 2013-07-04.
- 1 2 Euonymus. The Plant List. Recuveraa el 16 May 2014.
- ↑ http://piantespontaneeincucina.info/wordpress/wp-content/uploads/2015/02/dizionario_mil_ita_botanico_storico.pdf
- ↑ (2015) English Names for Korean Native Plants. Pocheon: Korea National Arboretum, 463. ISBN 978-89-97450-98-5.
- 1 2 3 4 Ma, J. (1998). New species of Asian Euonymus (Celastraceae). Harvard Papers in Botany 3(2) 231-37.