Castlét
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
Castelletto sopra Ticino Comun | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Dats aministrativ | |||||
Stat | Itàlia | ||||
Rejon | Piemont | ||||
Provinça | Provincia de Nuvara | ||||
Politega | |||||
Sindeg | |||||
Orgen lejislativ | Consili comunal | ||||
Territore | |||||
Coordinade | 45°43′N 8°38′E / 45.716667°N 8.633333°E | ||||
OSM | 45765 | ||||
Voltituden | 226 m s.l.m | ||||
Superfix | 14,64 km² | ||||
Abitants | 9 820 ab. (1º genar 2023) | ||||
Densitaa | 670.77 ab./km² | ||||
Confin | Burgh Tisin, Cümiaagh, Drumlét, Vorasecca, Sest, Somma e Varal | ||||
Fus orari | UTC+01:00 e UTC+02:00 | ||||
Varie | |||||
Prefiss | 0331 | ||||
Codex postal | 28053 | ||||
Sigla autom. | NO | ||||
Codex ISTAT | 003043 | ||||
Codex catastal | C166 | ||||
Sant protetor | Sant Antogn abaa | ||||
Cl. climatega | |||||
Cl. sismega | |||||
Localizazion | |||||
Sit istituzional |
Castlet (nom ufizial in italian: Castalèt in Piemuntes; Castelletto sopra Ticino in Italian) l'è un cumün de la Pruvincia de Nuvara.
El gh'ha ona popolaziun de 10 070 abitàncc (dàto del Desember 2013[1]), cunt ona superfis de 14,6 km² e ona densità de popolaziun de 690 ab./km².
L'è tacaa ai cumün de Burgh Tisin, Cümiaagh, Drumlét, Vorasecca (VA), Sest (VA), Somma (VA), Varal.
El paes l'è sitüaa tra el Lagh Magiur e 'l fiüm Tisin, al cunfin cun la Pruvincia de Vares (cumün de Vuraseca e de Sest).
Esempi del dialett de Castelet
[Modifega | modifica 'l sorgent]Gh'eva un om ch'a gh'ha 'vü dü fiöai.
E 'l püssee giuvan di düa gh'ha dii a sö padar: “O pà, dem la méa part da sustanza ch'a ma tucami!” e lü gh'ha gh'ha dai ognantün la sö part.
Da lì a poch dì 'l püssee giuvan l'ha fai sü tütcoass e l'è nai via in d'un paies luntan; e là l'ha fai fora tüt la sö roba a füria da stà legar.
Quand lü l'ha 'vü cunsümà tüt al sö, gh'è nii 'na caristia in cul paies là, e lü l'ha cumenzà a 'vègh büsögn.
L'è nai e s'è miss in cà da vün da cul paies. E lü l'ha mandà 'n d'un sö sit fora a cüraa i purscèai.
Gh'ava voja da fà 'na pel da giand da rura, da chii ca mangiavan i pursceai, e nüssün gh'an dava.
Lü gh'ha pensà sü e l'ha dii: “Quant sarvitùa in la cà dal mè pà gh'hann pan fin ca vóran e mì chilò crepi da fam!
Tojaroo sü e naroo a cà dal mè pà e ga disaroo: O pà, mì hoo tratà mal cuntra dal Signuar e cuntra da vüa;
Adess già mi miriti pü ca m'abian da di vöst fiöa; vü tignìm cume vün di vöst sarvitùa.”
L'ha toj sü e l'è nai da sö padar. E 'ntant che lü l'eva amò da luntan, al sö pà l'ha vist e gh'è nii cumparsiun, gh'è curz incuntra, ga s'ha bütà al cöl e l'ha basà sü.
Al sò fiöa gh'ha dii: “O pà, mì hoo trataa mal cuntra dal Signuar e cuntra da vüa. Adess già mì miriti pü ca m'abian da di vöst fiöa”.
E 'l sö pà gh'ha dii ai sö sarvitùa: “Vialt tiree fora in pressa 'l vistii ca var püssee e vistìl e mitìgh un anel in sül dìad e i scarp in di pè;
Portee fora 'l videl da grassa e mazzél e mangium e fum 'na ligria.
Parchè 'sto mè fiö chì l'eva móart e l'è turnà nì vìav; s'eva pèarz e l'uman truvaa.” E s'hinn miss adree a mangià.
In 'sto temp al prim fiö a l'eva e in dal turnà indree, intant ca sa fava tach a cà, l'ha sintì a sunaa e a balaa.
L'ha dumandà a vün di sarvitùa par fàss dìa cuss l'eva 'sta roba.
E lü gh'ha dii: “Gh'è nii a cà 'l tö fradel e 'l tö pà, parchè l'ha turnà a vègal, l'ha mazzà 'l videl da grassa”.
Lü l'è nai in besta e 'l voreva mia nà 'n cà. Al sö pà l'è nii fora e s'è miss a pregàl.
Ma lü l'ha rispondü e gh'ha dii a sö padar: “Vardee lì, l'è già tanti ann che mì va sarvissi e hoo sempar fai cul che vü ma cumandevas da faa, ma vü m'avii mai dai un cravet da staa legar cum i mé amìas”.
Ma parchè l'è nii a cà 'sto vöst fiö chì, ch'l'ha fai fora tüt la sö roba cum i pland, vü hii mazzà 'l videl da grassa”.
Ma lü gh'ha dii: “Tì 't see sempar inséma a mì, e tüt la mé roba l'è tua;
Ma ga nava propri stà legar e vess cuntéant, parchè 'sto tö fradel chì l'eva móart e l'è turnà in vìav, s'eva pèarz e l'uman truvà”.
(Antonio Rusconi, I parlari del Novarese e della Lomellina, 1878).
Evoluzion demografega
[Modifega | modifica 'l sorgent]L'andament del nümer de abitant del cumün de Castlét l'è mustraa in de la tabela chi de sutta
Nümer de abitant
Riferiment
[Modifega | modifica 'l sorgent]- ↑ Statìstiche demogràfiche ISTAT. Statìstiche sö la popolasiù del Istitùto Nasiunàl de Statìstica relatìve al 31 de Dezember 2013.
Vos corelaa
[Modifega | modifica 'l sorgent]