Aria
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
L'aria, u argia, u antigament aira e airo[1] l'è'l messedament de gass che furmen l'atmusfera de la Tera, che ia tegn ferm cun la forza de gravità.
La cumpusiziun de l'aria la cambia cun l'altitüdin: a tera a l'è al 78% de azot, al 21% de ussigen e al 1% de argon e alter cumpunent. Quand che l'aria l'è ümida la pö tegnì dent fina a un 7% de aqua.
L'atmusfera de la Tera la prutegg la vita de la Tera perchè la surbiss i radiaziun UV del Suu e la fà sbasà i estrem de temperadüra de la nocc e del dì.
| Cumpusisiun del aria sucia | |||
| Nomm | Furmula | Prupurziun o fraziun muleculara | Percent in pes |
|---|---|---|---|
| Azoto | N2 | 78,08 % | 75,37 % |
| Ussigen | O2 | 20,95 % | 23,1 % |
| Argun | Ar | 0,934 % | 1,41 % |
| Anidrid Carboniga | CO2 | da 330 a 350 ppm | |
| Neun | Ne | 18,18 ppm | |
| Eli | He | 5,24 ppm | |
| Munossid de nitrògen | NO | 5 ppm | |
| Kriptun | Kr | 1,14 ppm | |
| Metan | CH4 | 1 / 2 ppm | |
| Idrogen | H2 | 0,5 ppm | |
| Ossid de dinitrògen | N2O | 0,5 ppm | |
| Xen | Xe | 0,087 ppm | |
| Diossid de nitrògen | NO2 | 0,02 ppm | |
| Uzon | O3 | da 0 a 0,01 ppm | |
| Radun | Rn | 6,0×10-14 ppm | |
1 ppm = (part per miliun) = 0,0001 %