Tanacetum

De Wikipedia
Tanacetum
Tanacetum vulgare
Tanacetum vulgare
Classifigazion sientífiga
Regn: Plantae
SubRegn: Tracheobionta
Division: Magnoliophyta
Clas: Magnoliopsida
Subclassa: Asteridae
Ùrden: Asterales
Famìa: Asteraceae
Sota-famìa: Asteroideae
Stìrpa: Anthemideae
Sota-stìrpa: Anthemidinae
Zèner: Tanacetum
L.
Specia da tip
Tanacetum vulgare L.


Tanacetum l'è 'n zèner de piànte erbàcee uriginàre de le zòne temperàde del emisfér nòrd. El zèner el töl dét de piö de 150 spéci acetàde.[1][2]


Descrisiù[Modifega | modifica 'l sorgent]

Le spéci del zèner Tanacetum i è piànte erbàcee anöàle o perèni, che vé àlte de póch ghèi a de piö de 'n méter (enfìna a en méter e mès, alméno per le spéci spontànee de l'Euròpa). Le parcc epigèe le g'ha 'n udùr aromàtich bèl fòrte.

Raìs[Modifega | modifica 'l sorgent]

De sòlet i è segondàrie a pàrter de 'n rizòma.

Gamp[Modifega | modifica 'l sorgent]

El portamènt l'è bèl drit e i gamp i è ramùs e striàcc endèla part piö àlta. I è dotàcc de rizòma endèla part ipogèa (sotatèra). De rar le spéci de chèsto zèner le g'ha portamènt prostràt. La superfìce del gamp la pöl véser con o sènsa pelacì.

Fòie[Modifega | modifica 'l sorgent]

La fòia (Tanacetum corymbosum)

Le fòie, dré al gamp le vé fò 'n maniéra alternàda. Chèle bazài le g'ha 'l gambì, chèle dré al gamp le pöl véser sèsii (sènsa gambì) o piciolàde (col gambì). La làmina l'è penatuzèta de segont ùrden (de rar de tèrs); ma gh'è apò dele spéci che g'ha la fòia a làmina 'ntréga. L'òrlo de le fòie l'è quàze sèmper capetàt o crenàt; le dò fàce de la fòia le pöl véser glàbre (pelàde) o pelùze.

Enfiurescènsa[Modifega | modifica 'l sorgent]

Enfiurescènsa de (Tanacetum vulgare)

La 'nfiurescènsa l'è furmàda de divèrsi capulì che vé sö 'nsìma a 'n pedezèl bèl lónch e i è reünìde endèn curìmp. La strütüra dei capulì l'è chèla sòlita de le Asteraceae : en pedezèl el té sö en invòlucro cumpunìt de divèrse squàme che fà de protesiù al resetàcol, söl qual se 'nserés du tìpi de fiùr: chèi estèrni ligulàcc de culùr biànch (enfìna a 20 - ma en sèrte spéci che n'è pròpe gne ü) e chèi intèrni tübulùs de sòlet de culùr zalt (de 60 'nfìna a 300).

Fröcc[Modifega | modifica 'l sorgent]

I fröcc i è dei achéni a sich/dés còste sitìle e a sesiù pentagonàla, ma 'n sèrte spéci la pöl véser apò a triangolàra. Le còste le g'ha mìa cèlule mucilaginìfere (come 'nvéce sèrte óter zèner emparentàcc strècc) e le "valécole" (canài che cór per lóch 'ntra 'na còsta e l'ótra) le g'ha mìa 'l canàl rezinìfer[3]. La part apicàla l'è soncàda vià e a dintì. El papo el gh'è quàze mìa; adognimòdo, quan che 'l gh'è, l'è piümùs e a fùrma de curùna.

Spéci acetàde[Modifega | modifica 'l sorgent]

Chèsta l'è la lìsta de le spéci acetàde segónt el sit del giardì botànich del Missouri (Missouri Botanical Garden)[4], agiurnàda al zögn del 2014:

Galerie[Modifega | modifica 'l sorgent]

Riferimèncc[Modifega | modifica 'l sorgent]

  1. Tanacetum en Global Compositae
  2. Tanacetum Sit del Missouri Botanical Garden Arqiviad qé: [1]
  3. Alfio Musmarra, Dizionario di botanica" Edagricole, 1996 - Bologna
  4. Tanacetum - Sit del Missouri Botanical Garden Arqiviad qé: [2]
Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a: