Stanislav Petrov
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
Stanislav Yevgrafovich Petrov (en rüso: Станислав Евграфович Петров; Ucraina, 1939 - Frjazino, 19 de magg 2017) l'è stàcc 'n ex-militar sovietich, tenènt colonèl de l'Armàda Rósa ai tép de la Guèra Frèda. L'è cunusìt suradetöt per ìga identificàt endel 1983 en fals alàrme misilìstich e éser nat cùtra al protocòl che l'harès ubligàt a 'nfurmà sübit i sò süperiùr i quài i g'harès respundìt de sigür al fals atàch e se sarès ambiàt fò 'na guèra nücleàra 'ntra l'Üniù Soviètica e i Stati Ünìcc, che el sò comportamènt el g'ha 'nvéce evitàt.
L'incident del 26 de setèmber del 1983
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ai 26 de setèmber del 1983, al cùlem de la guèra frèda, Petrov l'ìa l'uficiàl de servìsio al bunker Serpuchov 15, arènt a Mosca, e 'l gh'ìa lencàrech de monitorà 'l sistema satelitar che tignìa d'öcc i sit misilìstich americà. Cazomài che 'l sistema el gh'ès segnalàt 'na agresiù, la strategia de l'Üniù Soviètica l'ìa chèla de lancià sübit en contratàch nücleàr de gròse dimensiù cùtra ai Stati Ünìcc, segónt la dutrìna de la "distrüsiù recìproca sigüràda".
A le 00:14 (ùra de Mosca) el sistema satelitàr el g'ha dat l'alàrme per en mìsile lanciàt de la bàze de Malmstrom endel stat del Montana e 'n viàs 'nvèrs el teretóre soviètich. Petrov el g'ha cunsideràt che l'ìa mìa credìbil en atàco conden mìsile apéna e 'l g'ha pensàt a 'n erùr del sistéma e 'l g'ha mìa segnalàt el fat ai sò süperiùr. Dòpo póch minücc però el sistéma satelitàr el g'ha segnalàt amò quàter vólte el stès rapórt per en totàl de 5 mìsii en viàs cùtra l'URSS; dàga crèdet al sistéma e lancià l'alàrme el g'harès significàt ambià là la procedüra de rispòsta nücleàra cùtra ai USA de part Soviètica, ma 'l Petrov - che 'l cunusìa bé el sistema satelitàr soviètich OKO, e 'n cunsiderasiù del fat che sich mìsii i éra amò tròp póch en relasiù a le potensialità dei americà, el g'ha pensàt che se tratàa amò de erùr del sistéma, e a la fì de le anàlizi, coi mìsii amò ipoteticamènt en vul a stà al sistéma de monitoramènt, ma mìa rileàcc de nesöna ótra fónt, el g'ha dicidìt de segnalà el fat ai sò süperiùr come 'n difèt del sistéma e mìa come 'n atàco nücleàr dei americà[1]. La decisiù del Petrov la s'è dimustràda giösta.
De le 'nvestigasiù fàde dòpo i fàcc gh'è saltàt fò che l'ìa 'n fals alàrme cauzàt de 'na ràra cungiunsiù astronomica 'ntra la Tèra, el Sul e 'l sistema satelitar OKO.
La 'mportànsa e 'l coràgio del comportamènt del Petrov el và valütàt pò a 'n cunsiderasiù de 'l contèst endel qual el s'è troàt a müìs: vintisìch dé prima, el prim de setèmber, en càcia soviètich el gh'ìa sbatìt zó en aparèchio civìl coreà con 269 persùne ensìma che l'ìa entràt per erùr endel spàsio aèreo de l'URSS. L'uficiàl ai radar el g'ha riferìt ai sò süperiùr che 'n aparèchio, fórse 'n aparèschio spia dei Stati Ünìcc, el gh'ìa violàt el teretóre soviètich. I generài e i pulìtich i gh'ìa aplicàt a la lètera le regole e póch minücc dòpo el magiùr Gennadij Osipovich el g'ha ezeguìt l'ùrden de sbàter zó l'invazùr, aisebé che 'l gh'ìa ést che l'ìa 'n aparèchio civìl, ma 'l l'ha mìa riferìt perchè nisü che l'ìa domandàt.
Petrov envéce el gh'ìa enterpretàt i dàti e i ùrdegn endela maniéra piö giösta, e a fà i sé el g'ha schiàt a töt el mónt la tragédia de 'na guèra nücleàra. Chèsto però el mitìa endena bröta puzisiù töta la tecnologìa dei machinàre dopràcc per controlà i sit misilìstich americà, e per chèsta rizù el fat l'è stat mitìt en surdìna. Piö 'n nacc el colonèl l'è stat adiritüra mitìt en discusiù e rimproeràt, uficialmènt per ótre rizù, e la sò cariéra militàr l'è finìda co la pinsiù anticipàda[2].
El segrét l'è stat mantignìt per quàze 10 agn[3] e rivelàt quan che 'l Petrov el s'ìa zamò ritiràt a Frjazino, en paizì arènt a Mosca.