Samnaun

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Samnaun Comun
Samnaun - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal	Samnaun
Stat	Svìzzera
Canton	Grisun
Distret	Inn
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ	Consili comunal
Territore
Coordinade	46°56′N 10°21′E
OSM	1684151
Voltituden	1846 e 1971 m s.l.m
Superfix	56,18 km²
Abitants	773 ab. (2015)
Densitaa	13.76 ab./km²
Confin	Valsot, Ramosch e Tschlin
Fus orari	UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss	081
Codex postal	7563
Sigla autom.	GR
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Samnaun - Localizazion
Sit istituzional

Samnaun (Samignun in rumancc) l'è un cumün sgüisser del distret de l'Inn, in del Cantun Grisun. El gh’ha pressapoch 785 abitant e una süperfiss de 56.18 km², e 'l se tröva a una altitüden de 1846 meter sura 'l nivel del mar. El cumün de Samnaun l'è tacaa ai cumün de Ischgl (AT-7), Kappl (AT-7), Ramosch, See (AT-7), Spiss (AT-7), Tschlin.

A Samnaun l'è parlaa un dialet bavares, cas ünigh in Svizzera, induve i parlad regiunai germanigh hinn tüt de tip aleman. Fina al secul XVIII o XIX però i abitant de Samnaun i parlaven el Vallader, pö dopu, per via de la posizion geugrafega particolar che la favuriva i scambi col Tirol püssee che cunt el Grison, i l'hann abandunaa per adutà el dialet bavares parlaa in del Tirol.

Üsans e Tradissiun

In di temp andaa a Samnaun de tradissiun ghe n’eva na mota. Al didincö de tradissiun ghe n’è restaa dumà do, reservaa ai bagaj. Vöna di üsans che l’è ancamò in vita l’è quela che ‘l prim de l’ann i bagaj, despö de la Messa, vann in gir per i cà a ingüragh un bun ann ai grand cunt la fras in dialet "Mir winscha ench a glickseiligs nuis Jour" (Nüm ve ingürum un beaa növ ann). Ai bagaj, cuma rengrassiament simbolegh, ghe tuca alura un cicininn de danee.

Un’üsansa de la Val de Samnaun ch’al didincö l’è andada perdüda l’è vöna ligada al fidansass. El fidansass, segund una vegia tradissiun del lögh el se pudeva festegià dumà ‘l dí de San Steven. Na völta prumetüü ‘l propi amur l’un a l’oltra, la regula l’eva che ‘l spus e la spusa gh’even no de dervì boca a proposet finn al dí de San Steven. Una setemana inans del Nedal la spusa la urdinava un gran toch de [pan cun pera] d’un parent fidaa u d’un prestinee, e la sira inans del Nedal chel toch de pan chi ‘l vegnía traa in de la cà de la spusa de scundun. La matina del dí de San Steven el spus, in cumpagnia de olter omen de la sua fameja e d’un para de pestunitt de vin, el bateva a l’üss de la cà de la spusa. Na völta dervii l’üss tücc i omen in de la cumpagnia del spus ghe andaven dent in de la cà de la spusa a festegià: a la spusa ghe tucava el driss de infirà ‘l curtel in del toch de pan, e al spus quel de tajàl in tanc tuchelít inscí de daghen un toch, insem’ ad un bicerin de vin, a tücc i present. Chel’üsansa chi l’è finida in di anaj de l’istoria de Samnaun cunt el nom de “Birnbrotschneiden” (“El tajà del pan cun pera”).

L'andament istoregh de la pupulassiun l'è indicaa in de la tabela chi desuta:

ann	popolazion
1835	387
1850	313
1900	357
1950	424
2000	743

Ligam de föra

• Samnaun Turìsmo
• Storia de Samnaun Arqiviad qé: [1]
• Samnaun in Romansh, Todesch, Franzes e Italian in ligna al Dizionari Stòrigh da Svízzera.
• Media in relazion a Samnaun in su Wikimedia Commons