Proèze

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Proèze, (nòm uficiàl en italià: Provezze) l'è 'na frasiù del cümü de Proài d'Izé en pruvìncia de Brèsa. La g'ha presapóch 1150 abitàncc e la se tróa 'n mès a le culìne de la zòna nord de la Franciacürta a 264 méter süra del leèl del mar.

La fà paròchia de per sò cönt e la céza parochiàla l'è dedicàda a San Filàster.

Stória

Ai tép dei romàni la fàa part del "pagus" de Izé. Piö tàrde, endèl medioévo, l'è atestàda la sò prezènsa endèla zòna aministràda de la piéf de Izé ma pò l'è stàda dàda 'n donasiù al monastér de Rodènch.

Le prìme testemognànse de 'n cümü 'ndependènt i è del sècol XIII. Segónt l'Estimo Visconteo del 1385 l'ìa asegnàda a la quàdra de Gösàch.

Endèla Descrisiù Generàl del 1764, el cümü 'l fàa part de la quadra de Izé e del cümü fàa part apò a la comunità del Fantécol. En chèsto docümènt el cümü l'ìa segnàt col nòm Provese e Fantecolo.

Endèl 1810 el cümü el vé tiràt vià e 'l teretóre de Proèze e Fantécol l'è asegnàt a chèl de Montezèi, el turnarà a ìga la sò 'ndependènsa comünàla quan che la pruvìncia de Brèsa l'è nìda a fa part del regn Regn Lombardo-Veneto, co la nutificasiù del més de febrér del 1816. El vegnarà però suprimìt amò 'na ólta 'ndèl quàder de la reorganizasiù de le aministrasiù locài mitìda 'n òpera endèl 1928 e 'l sò teretóre agregàt staólta al cümü de Proài d'Izé.