Và al contegnud

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
La surgent dal Po al Pian del Re
Nasiù
Italia
Regiù  Piemont
 Lombardia
Emilia-Romagna
 Veneto
Longhèsa 652/682 km
Portàda média 1 540 m³/s
Bacino idrografich 71 000 km²
Altèsa de la sorgènt 2 022 méter sùra 'l leèl del mar
El nas Monviso - Pian del Re
El và a finì Mar Adriatich
Mappa del fiume
Mappa del fiume

El (in latin Padus) l'è on fiumm de l'Italia del nòrd.

El nass dal Pian del Re (comun de Crissolo, in Provincia de Cuni), pròppi sota al Monvis, e el corr vers orient per tutta la granda pianura che la ciappa el nòm de lù; dòpo 652 chilòmeter de percors el se trà dent in del Mar Adriatich cont on delta spartii fra l'Emilia Romagna e el Veneto. I fiumm pussee important che se trann dent hinn la Dora Baltea, el Tisin, l'Adda, el Bremb, l'Òli, el Mincio da manzina e el Tanaro, el Taro, el Panaro da dritta.

LOR

El cadì idrogràfich del Po l'è de lè de 71.000 km² e la sò portàda l'è bèla bondànta perchè 'l càta sö 'na gran part de l'àiva del versànt meridiunàl de le Alpi (el sò cunfì orietnàl l'è 'l grùpo de l'Ortles-Cevedale), gràsie ai sò aflüèncc de mansìna che i è chèi che i ghe pórta la pàrt piö gròsa.

De sòlet el fiöm l'è piö gròs en primaéra e autùno e l'è piö sèch a le fì de l'istàt. Le piéne piö dizastrùze de sòlet el i a fà 'ndèi més utunài.

La portàda màsima l'è stàda registràda endèle inondasiù del 1951 e del 2000, con de piö de 13.000 m³/s endèl córs medio-bas del fiöm.

El Pò 'l streèrsa trè cità capolöch de pruvìncia Türì, Piacènsa e Cremùna, ma 'l ghe pàsa derènt a divèrsi óter cèntri 'mportàncc compàgn de Pavìa, Feràra, Rovìgo ecc.

Endèla zòna de Feràra, el Pò 'l cumìncia a slargàs endèn dèlta bel deèrt e grànt, 'nfìna a cuarcià zó 'na superfìce de 380 km². El se divìt en sich ram principài (Po de Maestra, Po de la Pila, Po de le Tole, Po de Gnoca e Po de Goro), En óter ram segondàre (el Po de Volano) el pasàa per la cità de Feràra.

El delta del Po, per vìa del sò valùr ambientàl, l'è stat deciaràt endèl 1999 Patremóne de l'Umanità de l'Unesco,

Dré al sò percórs endèla Pianüra Padana, el Po 'l se divìt de spès en divèrsi ram, isé de furmà ìzole fluviài, la piö grànda de chèste, se se làsa fò chèle del Delta, l'è l'Ìzola Serafini, sitüàda en corespondènsa co la conflüènsa de l'Arda e che la mizüra presapóch 10 km².

Töt ensèma, el Po 'l streèrsa (de la sorgènt enfìna al mar) 13 pruvìnce: Cuneo, Türì, Vercelli e Alesàndria (endèla regiù del Piemónt), Pavia, Lod, Cremùna e Màntoa (endèla regiù de la Lombardìa), Piacènsa, Pàrma, Regio Emìlia e Feràra (endèla regiù de l'Emilia-Romagna) e Rovigo (endèla regiù del Vèneto). I cümü tocàcc del fiöm i è 183.

I afluencc de manzina i vegnen sgiò tucc de i Alp, e i inn:


I prim afluencc de drizza i vegnen sgiò de i Alp Cozzi e Ligurine, di qui i pussee importancc i inn:

pu in sgiò el Po cata su i aive che vegnen sgiò de i Pennit de Sora, i pussee importancc i inn:

El Pò l'è semper stad considerad el fioeum pussee longh d'Italia, ma l'è no, in tra qui che i tochen almanch per on ciapell el teritori italian, cont la Drava, che la nass ind el comun de Dobiach, e che de poeu la va a sbotàss ind el Danubi, cont i sò squas 750 chilometer, l'è pu longa. El Pò invezi l'è el fioeum pussee longh che el scor per intregh in sul teritori italian.