Neuchâtel

Neuchâtel (Nôchâthél in arpitan, Neuenburg in tudesch (anca se l'è poch druaa); in lumbard el vör dì Nöf Castel) a l'è una cità de la Svizera, la capital del Cantun Neuchâtel e del distret de Neuchâtel. El gh'ha una süperfiss de 18.05 km² e l'è a 430 meter sura el nivel del mar. El gh'ha una pupulaziun de 32.148 abitant (2006). A l'è staa vüna di cità urganizadur de l'Espusiziun naziunala svizera del 2002 (Expo.02).

El cumün de Neuchâtel l'è tacaa ai cumün de Auvernier, Boudry, Chabrey (VD), Colombier, Cressier, Cudrefin (VD), Delley-Portalban (FR), Enges, Fenin-Vilars-Saules, Hauterive, Peseux, Saint-Blase, Savagnier, Valangin. La popolaziun l'è in magioranza de lengua francesa.

Storia[Modifega | modifica 'l sorgent]

In de l'ann 1011, Rudolf III de Borgogna el g'ha fat faa sü de növ en castel (ciuè: neu + châtel), in de la lengua antiga Welschen Nüwenburg o Newenburg am See) in sü la sponda del lagh per regalal a la sua spusa Irmengarda. I prim cont de Neuchâtel i vegnaraa numenaa poch dopo, e in del 1214 ai so dumini vegnaraa anca assegnaa una citaa. Per tri secui, la Cuntea de Neuchâtel l'è prusperada, e in del 1530, el popol de Neuchâtel l'ha acetaa la Refurma Protestanta, e la sua citaa e 'l so teritori i vegn pruclamaa de alura inanz indivisibil.

Gent de Neuchâtel[Modifega | modifica 'l sorgent]

Alice de Chambrier (1861-1882), puetessa.
Isabelle de Charrière (1740-1805), scritura.
Pierre-Alexandre Dupeyrou (1729-1794).
Friedrich Dürrenmatt, (1921-1990), dramaturgh, scritur e pitur che l'ha vivüü in cità del 1952 fina a la sua mort, in del 1990.
Guillaume Farel, el fundadur de la gesa refurmada.
Louis Favre (1822-1904), scritur.
Agota Kristof (1935-), scritura.
Denis Müller (1940-), teolugista prutestant.
Jean Piaget (1896-1980), pedagugista.

Galeria de foto[Modifega | modifica 'l sorgent]

El Lagh Neuchâtel, vist del castel
La funtana de la statua de la giüstissia
La Collégiale de not
La Collégiale, vista de nord
Vista aerea de Neuchâtel e del lagh.

Informazion climateghe[Modifega | modifica 'l sorgent]

Dati climategh de Neuchâtel
Mes	Gin	Feb	Mar	Abr	Mas	Giü	Lüi	Ago	Set	Otu	Nov	Dec	Ann
Média T. Màsima °C (°F)	2.6	4.7	8.7	13.1	17.5	21	24	23.3	19.6	13.4	7.1	3.5	13,2
T. media giornaliera °C (°F)	0.5	2	4.8	8.5	12.6	16	18.6	17.9	14.8	10	4.6	1.4	9,3
Média T. Mìnime °C (°F)	-1.4	-0.4	1.7	4.8	8.7	11.9	14.1	13.7	11.2	7.4	2.7	-0.3	6,2
Precipitazion mm (inches)	73	69	69	63	82	93	77	97	81	67	81	81	932
Dì piuvus	11.1	10.2	10.8	10.2	12.4	10.9	9.3	10.1	8	8.5	9.8	10.5	121,8
Source: MeteoSchweiz ^[1]

Ligam de föra[Modifega | modifica 'l sorgent]

Riferiment[Modifega | modifica 'l sorgent]

↑ Temperature and Percipitation Average Values-Table, 1961 o 1990 (Todèsch, Frances, Italian). Federal Office of Meteorology and Climatology MeteoSwiss. Recuveraa el 8 May 2009.

	Canton Neuchâtel · Cumün del Distret de Neuchâtel
Cornaux • Cressier • Enges • Hauterive • La Tène • Le Landeron • Lignières • Neuchâtel • Saint-Blaise

[MeteoSchweiz-1] Temperature and Percipitation Average Values-Table, 1961 o 1990 (Todèsch, Frances, Italian). Federal Office of Meteorology and Climatology MeteoSwiss. Recuveraa el 8 May 2009.

[1]