Lazise

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt Orientàl, ortograféa unificàda

Lazise
Stàto	Itàlia
Regiù	Vèneto
Pruvincia	Verùna
Cuurdinàde	10°44′30″ E 45°30′03″ N Vedè sü la mapa
Abitàncc	6 875 ab.
Superfìce	65,0 km²
Densità	106 ab/km²
Altèsa	76 m s.l.m.
Cümü tacàcc	Bardolino, Bussolengo, Castelnuovo del Garda, Padènghe (BS), Pastrengo, Sirmiù (BS)
CAP	IT-37017, 37010 frazioni
Còdes ISTAT	023043
Prefìs tel.	045
Sit uficiàl del cümü

Lazise l’è ‘n cümü italià, de la regiù del Vèneto, en Pruvìncia de Verùna. El g’ha presapóch 6 053 abitàncc e ‘l g’ha ‘na superfìce de 64,95 km², per ‘na densità de 95 ab./km². El cunfìna coi cümü de Bardolino, Bussolengo, Castelnuovo del Garda, Padènghe (BS), Pastrengo, Sirmiù (BS).

De èt

Ol castèl e i müre

Ol castèl

Ol castèl i l’ l’à fai sö al tép de i signùr de Erùna Bartolomeo II e Antonio de la Scala o fòrse apéna prima al tép del pàder de chès-ce, ol Cansignorio de la Scala, dezà che la pórta Nöa la gh’à sö la data del 21 de mas del 1376.

I müre che i cór töt intùren al paìs vècc e i gh’à sèmper vüt trè pórte con tat de put leatòi:

• a matina (èst) gh’è la Pórta Superiore, ‘ncö ciamàda de töcc Pórta de San Zeno;
• a mesdé gh’è la Pórta Lion isé ciamàda, dezà che la gh’éra l’istèma col leù de San March de la Serenisima;
• a mut (nòrt) gh’è la Pórta Nöa, isé ciamada dezà che l’è stacia facia sö per öltima, ‘ncö ciamàda da töcc la Pórta del Cansignorio.

Ol pòrt

Ol pórt ècc de Lazise

Ol pòrt zamò presènt in del sécol X l’éra öna ólta fortificàt, tat che a la fì del pòrt gh’éra dò tur (che i gh'è piö) e da lé i partìa i müra che i l’la sircondàa e i l’ la ligàa al castèl di Scaligeri.

Sèmper in del pòrt la se tróa la Dogana Èneta facia sö in del 1607, che al dé de ‘ncó l’è ü locàl adóma de 900 méter quàder, ólt 10 méter e dovràt per tèngega di conferènse.

I cézé del paìs

La céza de Zenù e San Martì.

• La céza de San Nicolò.
• La céza de Zenù e San Martì.
• La céza di SS. Fìrem e Röstech in mès a i cap, romanica, sécol XXII.
• La céza di SS. Faüstì e Giovìta, céza del sécol XII.
• La céza de San Gaetà da Thiene, oratòre fai sö ‘n del 1711, con de dét öna bèla tìla de San Gaetà co la Ergine e l’iscetì pitürada dal Edoardo Perini.
• La céza de San Gioàn Batìsta.

Éle

La Pergolana

• Éla La Pergolana, che l'è la piö cognusìda e 'mportànta.
• Éla Bernini, che l'è tacada al castèl e ghe cór in banda i müre.
• Éla Bottona, che la sömèa ü castèl medioèvàl.
• Éla Bazzoli.
• Éla di Cedri, di bande de la frasiù de Colà, l'è öa éla éneta facia sö tra 'l sécol XVIII e 'l sécol XIX söl progèt del architèt Luigi Canonica. In de la éla gh'è ü parch termàl e 'n de la Segónda Guèra Mondiàl l'à ospitàt ol maresciàl Erwin Rommel, la ólp del dezèrt.