Lazise
| Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt Orientàl, ortograféa unificàda | 
|
| Lazise | |
|---|---|
 | |
 | |
| Stàto | Itàlia |
| Regiù | Vèneto |
| Pruvincia | Verùna |
| Cuurdinàde | 10°44′30″ E 45°30′03″ N Vedè sü la mapa |
| Abitàncc | 6 875 ab. |
| Superfìce | 65,0 km² |
| Densità | 106 ab/km² |
| Altèsa | 76 m s.l.m. |
| Cümü tacàcc | Bardolino, Bussolengo, Castelnuovo del Garda, Padènghe (BS), Pastrengo, Sirmiù (BS) |
| CAP | IT-37017, 37010 frazioni |
| Còdes ISTAT | 023043 |
| Prefìs tel. | 045 |
|
| |
Lazise l’è ‘n cümü italià, de la regiù del Vèneto, en Pruvìncia de Verùna. El g’ha presapóch 6 053 abitàncc e ‘l g’ha ‘na superfìce de 64,95 km², per ‘na densità de 95 ab./km². El cunfìna coi cümü de Bardolino, Bussolengo, Castelnuovo del Garda, Padènghe (BS), Pastrengo, Sirmiù (BS).
De èt[Mudifega | mudìfica 'l sorgènt]
Ol castèl e i müre[Mudifega | mudìfica 'l sorgènt]
Ol castèl i l’ l’à fai sö al tép de i signùr de Erùna Bartolomeo II e Antonio de la Scala o fòrse apéna prima al tép del pàder de chès-ce, ol Cansignorio de la Scala, dezà che la pórta Nöa la gh’à sö la data del 21 de mas del 1376.
I müre che i cór töt intùren al paìs vècc e i gh’à sèmper vüt trè pórte con tat de put leatòi:
- a matina (èst) gh’è la Pórta Superiore, ‘ncö ciamàda de töcc Pórta de San Zeno;
- a mesdé gh’è la Pórta Lion isé ciamàda, dezà che la gh’éra l’istèma col leù de San March de la Serenisima;
- a mut (nòrt) gh’è la Pórta Nöa, isé ciamada dezà che l’è stacia facia sö per öltima, ‘ncö ciamàda da töcc la Pórta del Cansignorio.
Ol pòrt[Mudifega | mudìfica 'l sorgènt]
Ol pòrt zamò presènt in del sécol X l’éra öna ólta fortificàt, tat che a la fì del pòrt gh’éra dò tur (che i gh'è piö) e da lé i partìa i müra che i l’la sircondàa e i l’ la ligàa al castèl di Scaligeri.
Sèmper in del pòrt la se tróa la Dogana Èneta facia sö in del 1607, che al dé de ‘ncó l’è ü locàl adóma de 900 méter quàder, ólt 10 méter e dovràt per tèngega di conferènse.
I cézé del paìs[Mudifega | mudìfica 'l sorgènt]
- La céza de San Nicolò.
- La céza de Zenù e San Martì.
- La céza di SS. Fìrem e Röstech in mès a i cap, romanica, sécol XXII.
- La céza di SS. Faüstì e Giovìta, céza del sécol XII.
- La céza de San Gaetà da Thiene, oratòre fai sö ‘n del 1711, con de dét öna bèla tìla de San Gaetà co la Ergine e l’iscetì pitürada dal Edoardo Perini.
- La céza de San Gioàn Batìsta.
Éle[Mudifega | mudìfica 'l sorgènt]
- Éla La Pergolana, che l'è la piö cognusìda e 'mportànta.
- Éla Bernini, che l'è tacada al castèl e ghe cór in banda i müre.
- Éla Bottona, che la sömèa ü castèl medioèvàl.
- Éla Bazzoli.
- Éla di Cedri, di bande de la frasiù de Colà, l'è öa éla éneta facia sö tra 'l sécol XVIII e 'l sécol XIX söl progèt del architèt Luigi Canonica. In de la éla gh'è ü parch termàl e 'n de la Segónda Guèra Mondiàl l'à ospitàt ol maresciàl Erwin Rommel, la ólp del dezèrt.
