Gurgunzöla (furmai)
|
|
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
| Gorgonzoeula | |
|---|---|
 | |
| Origen | |
| Pòst d'origen |  Italia |
| Region | Lombardia Piemont |
| Area de produzion | Novara, Vercej, Cüni, Biela, Verbania, teritori de Casale Monferrato, Berghem, Bressa, Com, Cremuna, Lecch, Lod, Milan, Pavia e Vares |
| Dettaj | |
| Categoria | formai |
| Reconossiment | D.O.P. |
| Settor | Formai |
| Consorzi de protezzion | consorzio Gorgonzola |
| Alter informazion | Reg.CE n. 1107/96 |
El gurgunzöla (in lombard uriental anca: strachitù) l'è un furmài fai dal lat intrégh de vaca, uriginàri d’la pruìncia de Milàn.
Le so zone de prudüsión storìche i en le pruìnce de Milàn, Cum, Pavìa e Nuàra. Quést'ültima l'è diventàda ind el ültim sécul el principàl prudutùr. El furmài l’è nasüd ala fin dal X sécul ind la umònima cità arént a Milàn. El gurgunzöla l'è vüna di variànt dal strachìn: el num uriginàl l'è Strachìn de Gurgunzöla.
Gurgunzöla l'era n'impurtànta tapa de polsà per i vache de ritùrn de l'alp estìu. El strachìn de Milàn l'è el Quartiröl, ménter quel de Talég l'è el Talég.
El gurgunzöla l'è un furmài a pasta crüda de culùr biànch pàia, cun venadüre vérd che dipéndun dal prucès de erburinadüra, cun la furmasión d'le müfe (Penicillium glaucum).
Incö el furmài l'è ricunusüd dala Cumünità Européa e registràd néla lista di prudùt DOP cun Reg. Cee n° 1107/96.
La furma, dal pez de 12 chilo circa, la gh’ha sü tüte le face el marchi de urìgin e la végn cuèrta da föi de alümìni che i gh’han stampàd el cuntraségn caraterìstich d'la denuminasión prutegìda "Gorgonzola".
Zone de prudusión
[Modifega | modifica 'l sorgent]Incö el gurgunzöla l'è fai in dü región dal nord Itàlia, e püsè precizamént ind'le pruìnce de Berghem, Brésa, Bièla, Cum, Cremùna, Cüni, Lech, Lod, Milàn, Nuàra, Pavìa, Varéz, Verbània, Vercèi e in qual cumün d'la pruìncia de Lisàndria.
Tipulugìe
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ghe n’è de dü principài laurasión:
- Duls, che’l se prezénta cremùz e morbid cun savùr legermént picànt.
- Picànt, cun un savùr püsè decìz e fort e cun la pasta püsè düra ma friàbil.
Laurasión
[Modifega | modifica 'l sorgent]L’è fai cun lat pasturizàd che’l végn dai stal vizìne ala zona de urìgin cun la giùnta de fermént de lat e müfe selesiunàde che ghe dan le venadüre tìpiche. El prucès de pasturizasión l'è fai par fa calà el nümor de batér e’l végn fai a 'na temperadüra de 72° Celsius par 22 scund.
La stagiunadüra la düra almén 2 méz par quél duls e püsè de 3 méz par quél picànt.
Cüzìna
[Modifega | modifica 'l sorgent]In cüzìna el va 'cumpagnàd cun del vin negher, rubüst e curpùz, ma el pöd anca es abinàd cun un vin morbid biànch o ruzàd. Il picànt el va bén anca cun un vin da desèrt o licurùz cume el Marsàla vérgin o’l Porto.
'Na clàsica asuciasión, cunsümàda specialmént ind la pruìncia de Berghem, l'è pulénta e gurgunzöla.
Par cunservàl, l'è assee levà la rusca e incartà la féta in föi de alümìni da mét ind el frigo. Par punservà grand quantità, el va taiàd a féte e incartàd sémpor in föi de alümìni par és cungelàd e scungelàd di volta in volta, quànd necesàri. El furmài scungelàd el va cunsümàd in poch témp.
Valùr de nütrisión (médi par 100 gram)
[Modifega | modifica 'l sorgent]- Energìa 330 Kcal/KJ 1375
- Pruteìn 19 gram
- Gras 26 gram
- Fosfor 360 gram
- Calcio 420 gram
- Vitamìn A, B1, B2, B6, B12, Pp.
Ligàm de föra
[Modifega | modifica 'l sorgent]Alter proget
[Modifega | modifica 'l sorgent]
Wikimedia Commons el gh'ha dent imagin o alter archivi su Gorgonzoeula
