Giovann Adamm II del Liechtenstein

De Wikipedia
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
Vedrína
Vedrina
Vedrina
Quest articol chì l'è in la Vedrina de la Wikipedia Vedrina
La foto ofizial del prinzip Giovann Adamm II

El Giovann Adamm II de Liechtenstein (in todesch: Hans-Adam II von Liechtenstein; nomm intregh in todesch: Johannes Adam Ferdinand Aloys Josef Maria Marko d'Aviano Pius von und zu Liechtenstein; Zurigh, 14 de febrar del 1945) a l'è 'l princip del Liechtenstein, a partì del 1989.

El gh'ha anca i titoi de Duca de Troppau e Jägendorf e de Cont de Rietberg e l'è el monarca el pussee scior d'Europa, cont on patrimoni de squasi cinch miliard de dollar.

Biografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

El nass a Zurigh el 14 de febrar del 1945, fioeu del princip Francesch Giusepp II e de la soa miee Giorgina de Wilczek. Oltra a la cittadinanza del Liechtenstein el gh'ha anca quella de l'Austria.

El Princip in del 1974

In del 1965 el va a studià gestion a l'Università de San Gall, anca se 'l voreva studià in del camp umanistegh o de la fisega. El se laurea cont ona tesi in su l'informatizzazion del settor bancari in del 1969, in del midemm ann el se marida cont la Maria del Liechtenstein.

El tacca donca a lavorà per sistemà el business de familia, ch'a l'era in d'on stat gramm, tant de menà el pader, che l'eva perduu i patrimoni in Cecoslovacchia, che costituiven squasi el 90% di patrimòni de familia, a causa di decrett Beneš, a vend part del patrimoni artistegh per finanziàss.

El tacca a reorganizzà la LGT Bank, prima gestida in manera fallimentara di familiar del pader, de familia cont i principi che l'eva cognossuu in la soa pratega a Londra e in di agn '70 el ciappa el contròll anca di aziend di Liechtenstein in Austria. Tornaa in pee i business de la familia el voreva tornà a studià a l'università, ma in del 1984 el pader el ghe passa el poder esecutiv.

Inconter in tra el Giovann Adamm e l'Heinz Fischer

A la mort del pader in del 1989 el deventa princip regnant e 'l se occupa subit de dàgh al Liechtenstein 'na soa politega foresta desligada de quèlla de la Svizzera - sò obietiv giamò de quand che l'éra giovin - el riess anca a fà entrà el sò Pajes in di Nazion Unii in del 1990, dòpo de 'n tira e molla cont el Landtag ch'el pensava che partegnì ai Nazion Unii el fuss 'n trasà de danee, che l'ha accettaa poeu de pagà quand che 'l Princip el s'è offert de pagàj lu, a patt de podè scernì anca el reppresentant. El riess anca a superà l'opposizion di Stat Unii, contrari a l'ingress di Stat piscinitt in l'organizzazion, grazia a l'intervent del Clairborne Pell, senator espert de diplomazia che l'era staa el sò padron de giovin.

Pocch dòpo el se scontra ancamò cont el Landtag in su la possibilità de entrà in del Spazzi Economich Europee, roba per luu fondamental degià che 'l Liechtenstein l'avaria avuu di vantagg a commercià liberament cont i sò vesin, e a la fin l'entra in del SEE.

In del 2000 el fonda l'Istitut Liechtenstein in su l'autodeterminazion per studià el fenomen de l'autodeterminazion e di secession.

In del 2003 el Popol l'accetta 'na reforma de la Costituzion che la volza i sò poder e la da la possibilità ai sgent de toeu via la monarchia e ai comun de seced del Stat. Poeu, in del 2004, l'ha lassaa el poder de toeu di decision ordinari al fioeu Luis, che donca a l'è el reggent.

In del 2009 l'ha publegaa 'n volumm, El Stat in del Terz Millenni, indova che 'l se interroga in sul futur di Stat in del mond e 'l sostegn la necessità de 'vègh men Stat, de 'vègh pussee servizzi offert, anca del Stat, a mercaa e del diritt de secession e de autodeterminazion.

Vision politega[Modifega | modifica 'l sorgent]

«L'obiettiv del terz millenni el gh'ha de vess la trasformazion d'ogni Stat in d'ona società pacifica al servizzi de l'umanità. L'umanità la gh'avaria pu de servì el Stat e vedè la soa esistenza menasciada di guerr o di alter mesur statai»
Litratt del Princip in del Landtag

Monarchia[Modifega | modifica 'l sorgent]

El sostegn che la monarchia la sibia 'n sistema pussee bon de la republega degià che 'l monarca a l'è desligaa di partii e de la politega correnta e donca el pò avègh 'na vision pussee a longh termen. El sostegn, però, che 'l bon poder de la monarchia el gh'abia de vess contrabelanciaa cont la possibilità per el popol de sfiducià el monarca.

Roeul del Stat[Modifega | modifica 'l sorgent]

El sostegn che 'l poder e 'l roeul del Stat el gh'abia de vess sbassaa considerevolment e che i fonzion 'me el welfare deverian vess on affar di comunità locai, che sarien dotaa de autonomia impositiva, e di famili e minga del Stat central.

El sostegn el passagg di scern del Stat ai sgent, per esempi in l'istruzion - l'insubiss l'introduzion de 'n voucher scoeula cont di scoeul in concorrenza in tra de lor gestii di comunità locali e di privaa - e in del camp di droeugh, tant de sostegnì del 1997 che saria mej legalizzàj tutt per sbassà i cost sociai e sanitari e dà men poder a la malavitta e ai terrorista.

El se oppon fortement ai idej nazionalista e socialista, che considera 'me ona malattia di popolazion che menen a di guerr e a di conflitt in tra i sgent. El pensa che on Stat fonzionant e debon democrategh el gh'abia de renonzià al monopoli in sul territori, e che per fàll 'na comunità la gh'abia de vess bona de "migrà cont el sò territori", ròba possibel domà cont l'autodeterminazion di comunità locai.

Economia[Modifega | modifica 'l sorgent]

Se retegn el sò pensee arent a quell de la scoeula austriega: El refuda el protezionism, i sussidi a l'agricoltura e i sostegn ai industri inefficient, el sostegn inveci comé pussee liber mercaa e gestion privada di servizzi poeudan juttà a miôrà el servizzi e a fàj andà innanz a nivell de tecnologia. El sostegn el sistema pensionistich a capitalizzazion.

Question etich[Modifega | modifica 'l sorgent]

El se deciara contra de l'abort, che l'è de fatt fortement limitaa in del Principaa, e l'ha dii de vess pront a doperà el sò diritt de veto per bloccàll se 'l fuss insubii.

Onoreficenz[Modifega | modifica 'l sorgent]

Accademich[Modifega | modifica 'l sorgent]

Riferiment[Modifega | modifica 'l sorgent]

Alter progett[Modifega | modifica 'l sorgent]

Vos corelaa[Modifega | modifica 'l sorgent]