Boleslav I ol Corajos

Quell articol qì l'è scrivud in Lombard, cond l'ortografia Scriver Lombard.

Boleslav I ol Corajos (cec: Boleslav Chrabrý; polac: Bolesław I Chrobry polac^ⓘ; 967 - 17 de jœgn 1025), cognossid anc (de rar) come Boleslav I ol Grand (polac: Bolesław I Wielki), member de la famea Piast, l'è stait Duca de Polonia intra ol 992 e ol 1025, e ol prim Re de Polonia ind el 1025. L'è stait po a' Duca de Boemia come Boleslav IV (1002 - 1003).

L'era ol s'ciet de Miecislav I de Polonia e Dobrawa de Boemia.

I prim agn (992 - 999)

Ol Miecislav I de Polonia, qe l'è mort ind el 992, l'hiva spartid ol ducat intra i so fiœi, ma ol Boleslav l'è rivad a descaçar vià l'ultema moier de Miecislav, Oda de Haldensleben, e ol so mez fradell, e l'ha reunid insé la Polonia intra ol 992 e ol 995.

L'ha sostegnid i missionare Adalbert, Vescov de Praga, e Bruno de Querfurt, ind la so œvra de cristianizazion de la Prussia. Ind el menter, l'ha conquistad la Slesia e la Pomerania, e i citaa de Danzica e Cracovia. Ind el 999 l'ha conquistad anc la Moravia, e ind el 1000 la Slovaqia.

Ol congress de Gniezno e i conseguenze (1000 - 1002)

Per savenn pussee, varda l'articol Congress de Gniezno.

La copia de la Sacra Lanza

Ol martire de l'Adalbert ind el 997 e la so canonizazion ind el 999 i è stait dovrads del Boleslav per aumentar l'autonomia de la Polonia dal Sacr Roman Imper.

L'imperador Oton III, qe l'era stait amix e student de l'Adalbert, ind el ann 1000 l'è indait in pelegrinaj a Gniezno, sœ la so tomba. In qesta ocasion al s'è incontrad col Boleslav in qell qe l'è ciamad de i storeg ol Congress de Gniezno. L'imperador l'ha dait a'l Boleslav ol titol de Frater et cooperator Imperii e l'ha cread l'Arcivescovad de Gniezno, indipendent de qell de Magdeburg, qe l'hera provad a met sota la so autoritaa i ciexe polaqe. De plu, l'ha donad a'l duca polac anc una copia de la Sacra Lanza. Ol Boleslav, per recambiar, l'ha dait a Oton un braç de l'Adalbert come reliquia.

Despos de qeste concession, i sarà creade i diocesi de Cracovia, Breslavia e Kołobrzeg, e ol Boleslav al desmeterà de pagar un tribut al Sacr Roman Imper.

L'espansion (1002 - 1019)

Dop de la mort de l'Oton III ind el 1002 (a l'età de apena 22 agn), ol Boleslav al conquista i territore de Meissen e de la Lusazia, ind el tentativ de ciapar plu terre possibel intant qe i g'era i lote per la sucession. Donca al conquista e se far ciamar duca de Boemia e de Moravia ind el 1003-1004. I guerre con l'Imper i feness ind el 1018, con la pax de Bautzen: l'imperador Enric II al recognoss a'l Boleslav ol possess de Meissen e de la Lusazia, come vassall (adoma de nom) de l'Imper.

Ind el 1018, ol Boleslav al decid de intervegnir ind la crisi de sucession de la Rus' de Kiev per aiœtar ol jender Svjatopolk I. Conquistada la capital (segond la lejenda, l'havress botad jo la Porta d'Or con la Szczerbiec, qe la se saress sqejada per qest), al met ol so jender sœl tronn, e al jonta a la Polonia la rejon de la Rutenia Rossa.

I ultem agn (1019 - 1025)

Despos de la mort de l'Enric ind el 1024, ol Boleslav al sfrœta ol period de incerteza ind el Imper per far-s incoronar Re de Polonia, col suport del Papa Joann XIX, ind el 1025.

Influenza

Ol Boleslav l'è considerad ol fondador de la Polonia, e l'è stait ol prim sovran batezad a la nassida. La so figura l'è analoga a qella del so contemporane Stefan I per l'Ungaria.

Riferiments

(IT) Treccani 1 2