Vynohradiv
Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada. |
Vynohradiv (Виноградів in ciriligh; Nagyszőlős in ücrain; Seleuşu Mare in rumen;: Syvljuš/Сивлюш in rüten; Vinogradovo/Виноградово in rüss; Seylesh/סעליש in yiddish; Szeuleus in latin; Sevljuš/Севлюш fina al 1946) l'è una cità de l'Ücraina ucidentala che la gh'ha una pupulaziun de 25.200 abitant.
Geugrafia
[Modifega | modifica 'l sorgent]Vyonhradiv l'è sitüada in del raion umonim, in de l'oblast' de Transcarpazia.
La cità la se tröva arent al fiüm Tisa, al cunfin cun la Rumania e l'Üngheria. A l'è a 35 chilometer da Berehove.
Storia
[Modifega | modifica 'l sorgent]L'è stada numinada per la prima völta in del 1262 cul nom de Zceuleus. El sò nom ügnheres, el vör dì cità de l'üga, e defat la zona de la cità l'è un impurtant distret del vin. La cità l'è stada vöna di püssee antigh del cuntad de Ugocsa e l'è stada bitada dai vignaröö de la curt reala üngheresa. In del 1329 el re Carlu Rubert d'Angiò el gh'ha daa a la cità privilegi che hin staa cunservaa fina al 1920.
In del 1717 la püpart di citadin l'è stada cupada düranta un'invasiun de Tartar. In del 1880 la pupulaziun l'era de 4400 personn (trai quai gh'eren 500 rumen).
In del 1910 el 78% de la pupulaziun l'era 'nmò üngheresa, menter pö gh'era un 16% de Rüten e 'l 7% de tudesch. L'era un tipigh esempi de la Miteleuropa del Regn d'Üngheria.
In del 1944, Nagyszőlős l'ha uspitaa un ghetto giüdee (magg-giügn); pö la püpart di sò ucupant l'è stada depurtada ad Auschwitz. L'era un ghetto de passagg, induve i presunee staven almanch dò setemann, prima de vess depurtaa.
Semper in quel an però la zona l'è stada liberada dai nazista da part di Suvietigh. Da quel mument, Vynohradiv l'è andada dree a la storia de l'Ücraina, sia sota l'ÜRSS che in de l'indipendenza.
Pupulaziun
[Modifega | modifica 'l sorgent]El censiment del 2001 el dis che la cumpusiziun etniga de la cità l'è questa chì:
- Ücrain: 71,4%
- Üngheres: 26,7%
- Rüss: 1,8%
- Zingher: 0,8%
Gemelagg
[Modifega | modifica 'l sorgent]- Üngheria:
- , Dynów, Pulonia.
- , Vranov nad Topl'ou, Sluvachia.