Voltaire

Articol di 1000 che tucc i Wikipedie gh'hann de havégh
De Wikipedia
Lombard Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda


Elémens de la philosophie de Neuton, 1738

El François-Marie Arouet, cognossud 'me Voltaire (Paris, 21 november 1694 – Paris, 30 magg 1778), l'è stad un scritor, enciclopedista, poeta, filosof, storegh e dramaturgh frances, ligad a l'inluminism.

Biografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

Cort intern del Lycée Louis-le-Grand

El Voltaire el nass de un familia de avocad e magistrad a Paris, indova che el studia in del collesg di gesuid Louis le Grand. El gh'ha contat colturai sgiamò de sgiovin con la Société du Temple, sit de inconter de liber pensador, ma in del 1717 el vegn portad in prison a la Bastija per una so publegazzion, e el ghe resta in fina al 1718, ann de la so prima tragedia, Edipo. In tra 1726 e 1729 a l'è in Inghilterra, indova che el se svesina al penser del Newton e del Locke; chì el publega l'Enriade, celebrazzion de la politega de l'Enrigh IV, e in tra 1729 e 1732 el scriv 'me dedega a l'esperienza inglesa i Letere ingles o Letere filosofeghe, che vegnen brusade e condanade in Franza. Donca el Voltaire el se ritira in del castell de Cirey, in Lorena, per circa des agn; el sarà poeu a la cort del Federigh II a Berlin.

Oeuvre principai[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Œdipe (tragedia, 1718)
  • Zaïre (1732)
  • Lettres philosophiques sur les Anglais (1733)
  • Le Mondain (1736)
  • Sept Discours en Vers sur l'Homme (1738)
  • Zadig (cunt filosofegh, 1747)
  • Micromégas (cunt filosofegh, 1752)
  • Diatribe du docteur Akakia médecin du pape (satira, 1753)
  • L'Orphelin de la Chine (1755)
  • Candide (cunt, 1758)
  • Dictionnaire philosophique (1764)
  • Le philosophe ignorant (1766)
  • L'Ingénu (1767)
  • La Princesse de Babylone (1768)
  • Épître à l'Auteur du Livre des Trois Imposteurs (1770)

Bibliografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

  • Enciclopedia Garzanti di Filosofia, Garzanti

Ligam de foeura[Modifega | modifica 'l sorgent]