Val Maggia

De Wikipedia
(Rimandad de Valmagia)
Lumbard ucidental Quest articol chì l'è scrivuu in lombard, grafia milanesa.
La scima del Basoden

La Val Maggia ([val'mɛdʒa] o [val'mɛjdʒa] ad Airoeu; [var'maːʒa] a San Nezzee; Valle Maggia in italian; Maggiatal in todesch; Maiental in todesch istoregh) l'è ona vall de la Svizzera (Canton Tesin).

Geografia[Modifega | modifica 'l sorgent]

La ciappa el nomm de la Maggia, el fiumm che le traversa tutta e che 'l riva fin denter al Lagh Maggior. A sud de la vall a gh'è la città de Locarn. L'è longa cinquanta chilometer.
A l'è spartida in tre sotta-vai principai, che ciappen el nomm de vari riaa: la val Bavona, la val Rovana e la val Lavizzara (che la gh'ha vari sotta-vai anca lee, tant 'me la Val de Pescia). La Maggia la nass de la confluenza de vari rialitt in de l'alta val Lavizzara.
In de la vall a gh'è anca on quai lagh: per esempi, el lagh di Cavagnoeu, el lagh del Narett e 'l lagh del Sambugh.
I montagn pussee important a hinn:

La vall la confina a nord con la Leventina, a sud-est con la Val Verzasca, a sud cont el territori de Locarn, a sud-ovest con la Vall Onsernon, a ovest con l'Ossola (Piemont, Italia).

Geografia politega[Modifega | modifica 'l sorgent]

El stemma del distrett

Tutta la vall la ghe pertocca al Canton Tesin. I sò paes hinn regruppaa tucc in d'on unegh distrett.
Al dì d'incoeu i comun de la vall a hinn vott: Lavizzara, Avegn Gordev, Maggia, Bosch, Camp, Scerentin, Cevi (el capploeugh) e Linesc. Alter paes important a hinn Bignasch, Loeuden, Fus, Pescia, Brontall, Broeuj, Aurisgen, Menzoni, Praa, Sornigh.

Lenguagg[Modifega | modifica 'l sorgent]

Per savenn pussee, varda l'articol Dialett de la Val Maggia.
Bosch, cont i sò cà tipegh de la tradizion Walser

Compagn de tutt el rest del Canton Tesin, anca in de la Val Maggia l'Italian a l'è la lengua ofizial. Arent a l'Italian a se parla anca on dialett lombard alpin. El valmaggin el gh'ha di vesinanz cont el Locarnes, con l'Ossolan e 'l Leventines.
Bosch, in de la Val Rovana, l'è l'unegh comun del canton indè che la lengua ofizial l'è minga l'Italian, ma el todesch. De fatt a Bosch (nomm ofizial: Bosco/Gurin) se parla on dialett walser.

Vos correlaa[Modifega | modifica 'l sorgent]