Và al contegnud

Turtunes

De Wikipedia

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

El Turtunes (Tortonese in italian; Tortonèis in piemuntes; Turtoneis in di parlad lucai) a l'è vöna di cinch zonn tradiziunai de la Pruvincia de Lissandria, in Piemunt.
Cume 'l dis anca el nom, la zona la se tröva inturna a la cità de Turtona. La cunfina a est cun l'Ultrepò Paves, a nord cunt el (che le divid da la Lumelina), a ovest de la Scrivia (che le divid dal Lissandrin) e a süd cun la Val Burbera (part del Nuves).

In del Turtunes el ven parlaa un dialet de transiziun tra el Lumbard e l'Emilian, cume 'l süced in de la Pruvincia de Pavia. Uviament, i paes che se tröven in direziun de la Scrivia ciapen semper pü carateristigh piemuntes lissandrinn e via inscì.

A süd el teritori el cunfina cunt el Penin Ligür. I munt püssee impurtant de la zona a hin Munt Ciap (1699 meter), el Munt Ebru (1701 m), el Munt Giarö (1473 m) e 'l Munt Grupà (1433 m).

I fiüm püssee impurtant che passen per el Turtunes (ultra 'l Pò), a hin el Quariun, el Grüe, l'Ussona e la Scrivia.

Fan part del Turtunes circa 40 cumün de la Pruvincia de Lissandria. Chì de sota hin miss cul nom ufizial, el nom lucal e quel in de la koiné piemuntesa.

Italian Dialet lucal Piemuntes
TortonaTurtónaTorton-a
Alluvioni CambiòLivióLiviòn
Alzano ScriviaAusànAutsan
AvolascaVurascaAvolasca
Berzano di TortonaBërsòuBërzòu
Brignano-FrascataBërgnàu e FrascàBërgnàu e Frascà
Carbonara ScriviaCarbunèraCarbonera
CarezzanoCarsòuCarzòu
CasalnocetoAr CasàËl Casal
CasascoCasaschCasasch
CastellaniaCastlanìaCastlanìa
Castellar GuidobonoAr Castlà GuidbòuËl Castlà Guidbòu
Castelnuovo ScriviaCasternövCastelneuv
Cerreto GrueSreghSrèj
Costa VescovatoCòstaCòsta
DerniceDernìsDernis
Fabbrica CuroneFraugaFrògna
GarbagnaGarbagnaGarbagna
GremiascoGremiaschGremiasch
GuazzoraLa GuassuraLa Guassora
Isola Sant'AntonioIsulaIsola
Molino dei TortiMulèi di TòrtMolèj dij Tòrt
MomperoneMumpronMumpròn
MonlealeMuliàMonlià
MontacutoMuntèiguMontèigo
MontegiocoMunzöghMonzeugh
MontemarzinoMuntmarsèiMontmarsen
PadernaPadernaPaderna
PontecuronePuncròuPoncròu
Pozzol GroppoPussö ad GröpuPosseu ëd Greupo
SaleSalSal
San Sebastiano CuroneSan BastiànSan Bastian da Cròu
Sant'Agata FossiliSant'AgtaSant'Agata
SarezzanoSarsòuSarzòu
Spineto ScriviaSpinèighSpinegh
ViguzzoloVigsöVigseu
VillalverniaVila VèrniaVila Vernia
VillaromagnanoLa VilëtaLa Vilëta
VolpedoVulpédVolped
VolpeglinoVulpièiVolpièj