Triest

De Wikipedia


Trieste
Comun
Trieste - Bandera Trieste - Stema
Trieste - Sœmeanza
Trieste - Sœmeanza
Dats aministrativ
Nom ofiçal Trieste
Stat Itàlia
Rejon Friuli-Venesia Giulia
Provinça Provincia de Trieste
Lengue ofiçai lèngua italiana
Politega
Sindeg
Orgen lejislativ Consili comunal
Territore
Coordinade 45°39′01″N 13°46′13″E / 45.650278°N 13.770278°E45.650278; 13.770278
OSM 179180
Voltituden 2 m s.l.m
Superfix 85,11 km²
Abitants 198 417 ab.
(1º genar 2023)
Densitaa 2331.3 ab./km²
Confin Duino-Aurisina, Monrupino, Muggia, San Dorligo della Valle, Sgonico, Erpelle-Cosina e Sesana
Fus orari UTC+01:00 e UTC+02:00
Varie
Prefiss 040
Codex postal 34121, 34122, 34123, 34124, 34125, 34126, 34127, 34128, 34129, 34130, 34131, 34132, 34133, 34134, 34135, 34136, 34137, 34138, 34139, 34140, 34141, 34142, 34143, 34144, 34145, 34146, 34147, 34148, 34149, 34150 e 34151
Sigla autom. TS
Codex ISTAT 032006
Codex catastal L424
Sant protetor Justo de Trieste
Cl. climatega
Cl. sismega
Localizazion
Trieste - Localizazion
Trieste - Localizazion
Sit istituzional


Triest (en sloveno e 'n croàto: Trst) l'è la capitàl del Friul Enésia Giulia, de precìs la se tróa 'n de la Giulia sö i rie del mar Adriàtech e l'è tacada al cunfì co la Sloénia.

Ol nòm[Modifega | modifica 'l sorgent]

Ol nòm de Trièst l'è preromà e 'l vé da terg = mercàt èste che l'è ü sufìs venetich e l'è dientà 'n latì Tergeste/Tergestum. La sità l'è pò ciamada Trieste 'n triestì, Triest 'n tergestì e 'n todèsch, Trieszt in ungherés, Trst in sloéno, sèrbo e croàt.

De èt[Modifega | modifica 'l sorgent]

Ol castèl de Miramare che l'è fórse ol monumènt sìmbol de Trièst che l'è stacc fai sö tra 'l 1855 e 'l 1860 da Masimilià d'Asbùrgh, arcidüca d'Austria e 'mperadùr del Mesico.

De èt ach:

  • la catedràl de San Giusto 1304,
  • ol castèl de Duino,
  • ol castèl de San Giusto,
  • la Lantèrna che l'è 'l faro del pòrt del 1833.

Stòria de la sità[Modifega | modifica 'l sorgent]

Sömèa che la sità la sìes stacia fundada da i Carni öna tribù di Gai, l'è pò stacia conquistada da i Romà öe pò quando l'impéro l'è crolàt gh'è pasàt i barbari.

In del 539 l'è pasada 'n di mà di Bisantì fina al 788, fò che öna quach agn pasàcc sóta i Longobàrt, in del 788 ì è riacc i Franchi.

In del 948 l'è dientada séde vescovile, ma desà che i vèscof i esercitàa mia 'l sò potèr, Triest a belasì la gh'è riada a dientà libèr cümü tra 'l méla e 'l méla e ü (1100), ma zamò 'n del 1202 la gh'éra de giüraga fedeltà a Enésia.

A partì dal 1382 la s'è dacia a i Asburgo e l'è restada sóta de lur fina al 1918, quando l'è pasada sóta 'l Règn d'Italia dòpo la Segónda Guèra Mondiàl.

A partì dal 1719 l'è dientada pòrt franch, desà che i Asbürgo i gh'éra dóma 'l pòrt de Triest e de fato l'è stacia la Pórta de l'Impér.

Dòpo la Segónda Guèra Mondiàl l'è stacia ocüpada per 60 dè da i partigiani del Tito e l'è stacc chèsto ol periodo di Foibe. Söbèt dòpo l'è stacia goernada fina al 1954 da i Aleàcc, che i èra fai sö ü staterèl ciamàt ol Lìber Teritòre de Trièst. Dòpo 'l 1954 métà del Teritòre l'è 'ndacc a la Jugoslavia e metà l'è 'ndacc a la Repüblica Italiana.

Etnie[Modifega | modifica 'l sorgent]

A Trièst amò 'ncö 'l 5% de la zèt del cümü l'è sloéna ma fina al prensèpe del méla e nöf (1900) i Sloéni i éra ol 25% de la popolasiù de la sità e gh'éra pò ü 5% de Todèsch.

Galerìa de fóti[Modifega | modifica 'l sorgent]

Siti internet[Modifega | modifica 'l sorgent]

Ol castèl de Miramare

Scènsa e cültura[Modifega | modifica 'l sorgent]

Türìsm[Modifega | modifica 'l sorgent]

Quotidiani[Modifega | modifica 'l sorgent]

Siti istituzionali[Modifega | modifica 'l sorgent]

Wikimedia Commons
al gh'a dent roba culegada a: