Tim Berners-Lee

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda.

Sir Timothy "Tim" John Berners-Lee, l'è nasìt ai 8 de zögn del 1955 a Lóndra. El s'è laureàt en fìzica 'ndèl 1976 al Queen's College de l'Università de Oxford. L'è cunsideràt el bubà del web.

Denàcc al bezògn de destreböéser e scambià enformasiù sö le sò ricérche endèna maniéra piö eficàce, Tim el g'ha svelöpàt le edèe che pò i è nìde a furmà el web. Lü e 'l sò grùpo i g'ha greàt chèl che per vìa de le sò inisiài en inglés el vé ciamàt: Linguàgio HTML (HyperText Markup Language); el protocòl HTTP (HyperText Transfer Protocol), e 'l sistema localizasiù de ogècc endèl web URL (Uniform Resource Locator). Nömerùze de le edèe del Berners-Lee se le retróa endèl progèt Xanadu.

Biografìa

I sò genitùr i éra matemàtich e i fàa part de la squàdra che g'ha mitìt en pé 'l Manchester Mark I (giü dei prim compiùter) a l'Università de Manchester endèl 1949. Berners-Lee el g'ha cuminciàt a stüdià a la Sheen Mount Primary School e dòpo l'è nat en nacc al Emanuel School de Wandsworth.

L'è stat 'n aliévo del The Queen’s College de Oxford endóche 'l g'ha partecipàt a la custrusiù de 'n compiùter fat co circùiti TTL, en procesùr Motorola 68000 e 'na televiziù ècia. El s'è laureàt en fìzica 'ndèl 1976.

El g'ha cunusìt la sò prìma spùza 'ntàt che l'ìa a Oxford e i g'ha cuminciàt a laurà a la Plessey Telecommunications Limited (Poole) come programadùr. Endèl 1978, el g'ha lauràt a la D.G. Nash Limited (ach amò a Poole) endóche 'l g'ha scriìt en sistéma operatìf.

Endèl 2001, l'è deentàt càpo del East Dorset Heritage Trust e per chèsta rizù 'l g'ha duzìt na a stà a Colehill.

Endèl dezèmber del 2004 el g'ha acetàt la càtedra de 'nformàtica a la scöla de eletrònica e informàtica de l'Università de Southampton, isé de püdì lauràga dré al sò progèt nöf, el Web semàntich.

Cariéra

Berners-Lee el g'ha lauràt al CERN del zögn del 1980 enfìna al dezèmber del stès an. En chèsto perìodo, el g'ha prupunìt en progèt bazàt söl hypertext per rènder piö fàcil la maniéra de condivìder e agiornà le 'nformasiù 'ntra ricercadùr. En chèsto perìodo, el g'ha apò mitìt zó 'n progràma ciamàt ENQUIRE che però l'è mìa riàt a completà.

Dópo che 'l g'ha lasàt el CERN, endèl 1980, l'è nat a laurà a la John Poole Image Computer Systems Ltd., ma 'ndèl 1984 l'è turnàt a nà al CERN.

Endèl 1989, el CERN l'ìa el gróp de Internet piö grant de töta Europa e Berners-Lee el g'ha capìt che gh'ìa la pusibilità de de mèter ensèma l'Internet e l'hypertext (HTTP e HTML), e de chèsta uniù sarès nit fò che che adès l'è cunusìt come World Wide Web. El g'ha svelöpàt la sò prìma propòsta de Web endèl més de mars del 1989, ma 'l g'ha mìa utignìt granchè atensiù, isé, 'ndèl 1990 e co la colaborasiù de Robert Cailliau, i g'ha fat 'na reviziù del progèt che la vegnarà acetàda del sò dirigènt, Mike Sendall. El g'ha doperàt edèe e intüisiù mìa tat diferènte de chèle che 'l gh'ìa dopràt endèl sistéma Enquire per mèter sö 'l World Wide Web, e isé gh'è stat piö fàcil fa sö apò 'l prìm navigadùr (ciamàt WorldWideWeb e svelöpàt col NEXTSTEP) e 'l prim server Web che 'l ciamarà httpd (HyperText Transfer Protocol daemon).

El prim server Web l'ìa al CERN e l'è stat mitìt en lìnea ai 6 de óst del 1991. El CERN el g'ha furnìt 'na spiegasiù sö che ròba che l'ìa 'l World Wide Web, a che lauùr che ucurìa ìga 'n navigadùr e come mèter en pé en servidor Web. Chèsto l'è stat apò la prima directory Web del mónt, perchè 'l Berners-Lee el mantignìa 'na lìsta de óter sìti Web a parte 'l sò. Dàto che tat el software del server come 'l client i è stacc rindìcc acesìbii a gratis del CERN, el cör del internet Europeo a chèla época, la sò difuziù l'è stàda 'n gran svèlta. El nömer de server Web l'è pasàt de ventesés del 1992 a duzènt en utùer del 1995, e chèsto 'l dimustràa come che la nàa de léna la difuziù del internet.

Endèl 1994 el Berners-Lee l'è nat al Laboratòrio de Scènse de la Computasiù e de l'Inteligènsa Artificiàla del Massachusetts Institute of Technology (MIT). L'è nat a stà 'n Amèrica e 'l g'ha mitìt en pé 'l W3C, che amò 'ncö 'l dirìge. El W3C l'è 'n organìsmo 'nternasiunàl de standardizasiù de le tecnologìe Web, dirigìt en colaborasiù 'ntra 'l MIT, l'ERCIM fransés e l'Università de Keio en Giapù. Chèsta organizasiù la g'ha dicidìt che töcc i sò stàndard i g'héres de éser lìber, cioè, che töcc i püdìes doprài sènsa nesöna spéza, e chèsta sènsa döbe l'è stada giöna de le rizù perchè el Web l'è riàt a ìga la 'mportànsa che 'l g'ha al dé d'encö.

Endèl sò lìber Weaving the web (Tèser la talamóra), püblicàt endèl 1999, Tim Berners-Lee el spiéga pechè la tecnologìa web l'è lìbera e gràtis. El se cunsìdera al stès tép l'inventùr e 'l protetùr de la rét web.

Colegamèncc estèrni

Pàgina personàla endèl consòrsio W3C (en inglés)
Abitàcol Arqiviad qé: [1] (en inglés)
El sò lìber Weaving the web (en inglés)
La biografìa de Tim Berners-Lee (en inglés)
Blog de Tim-Berners-lee Arqiviad qé: [2] (en inglés)