Chimica urganiga

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

Quell articul chì l'è dumà un sbozz. Se violter sii bun de metegh dent un queicoss de pü, preocüpeves minga e provegh. Insì de vegh un'idea de tücc i olter sbozz, vardii chì.

Quella vus chi la gh'ha minga di funt u hin trop poch. Per piesé, giunta di funt a la vus. Insì de vegh un'idea de tücc i olter vus senza font, vardii chì.

La chimica urganiga la stüdia i caraterìstich chìmich e fisich di mulècul urgànich. Se üsa ciamà cumpost urgànich i cumpost del carbòni, asca i ossid, l'acid carbonich e i sò saa, ed una quej altra eceziun.
L'agetif “urganiga” l'era staa dupraa perchè questa bròca de la chimiga la stüdiava i compost tiraa fö di urganism vivent. Questa definiziun chì l'è pöö stada minga pü duprada de quand che l'è staa descuert che i sustànz urgànich sintetich a hinn istess de quij natüraj.
Alter element che gh'hinn de spèss in di mulècul urgànich a hinn l'idrogen, l'ussigen, l'azot, el fosfur, el bor, i alogen (fluor, clor, brom, iodi), e anca alter element cume i metaj: i compost urganmetallich, indue che'l gh'è un ligam diret intra el metall e l'atum de carboni (i püssee impurtant a hinn i urgan-lìti, -sòdi e -magnési).