Pechblenda
|
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa orientàl unificàda. |
La pechblenda, l'è 'n mineràl furmàt perlopiö de diòsido de urànio (UO2), ma apò, en quantità piö bàse, el triòsido de uranio (UO3), òsido de piómp, torio e divèrse ótre tère ràre. L'è 'na fùrma particolar de uraninite.
L'è 'n mineràl de culùr négher compagn de la pégola che al dé d'encö el vé tiràt fò de le miniére del Canada, dei Stati Ünìcc, de la Rüsia, del Kazakistan, del Congo e del Sudafrica, ma che 'n Euròpa l'ìa cunusìt zamò 'ndel sècol XV e caàt endele miniére de la zòna che 'ncö la sègna 'l cunfì ntra la Germania e la Repüblica Ceca, de le bànde de la citadìna de Jáchymov (alùra piö cunusìda col sò nòm todèsch de Joachimstal), giacimèncc oramài ezaürìcc.
Pròpe de chèsti giacimèncc riàa el mineràl che g'ha pirmitìt a Pierre e Marie Curie de scuprì per la prìma ólta i elemèncc radio e polonio e, 'nsèma co l'Antoine Henri Becquerel de stüdià a fónt i fenòmeni ligacc a la radioatività, per i quai i g'ha ciapat el Premio Nobel endel 1903.