Nocc
.jpg)
La nocc o nott l'è la part del dì solar in de la qual el sô el se troeuva dedree a l'orizont.
A l'è 'l period comprenduu in tra el tramont e l'alba che la vegn, in del qual la lus del sô l'è nò visibel. In gener de nocc, inscambi del sô, se pò vedè la luna.
La durada de la nocc la se desferenzia in bas ai stagion, a la latituden, a la longituden e al fus orari. In di dì de l'equinozzi la nocc e 'l dì gh'hann, teoricament, l'istessa durada; a dìlla tutta però la defrazion provocada de l'atmosfera la fà vegnì el dì semper pussee longh de la nocc.
In del mond a gh'è duu pont indove per ses mes l'è nocc. Ai duu poi defatt a gh'è domà dò stagion, l'estaa e l'invern, che coresponden a ses mes de dì e alter ses de nocc. Quand che, per esempi, al polo nord l'è estaa, al polo sud l'è invern e, per via de l'inclinazion assial, la lus del sô la ghe riva nò. Per 'sta reson se parla del sô de mezanocc quand che l'è estaa in vun di duu poi, perchè i ragg del sô rive per tutt el dì. El fenomen el dura inveci per on temp minor intant che se spostom invers i duu circoi polar. A l'equator inscambi, el dì e la nocc hinn compagn per tutt l'ann.
El nomm
[Modifega | modifica 'l sorgent]Nocc el vegn del latin noctem, compagn de quell che 'l suced in tutt i lengov romanz (italian notte, piemontes neuit, ligur neutte, frances nuit, catalan nit, spagnoeu noche, portoghes noite, venet note, romen noapte, sicilian notti, romancc notg). La parolla però l'è comuna a tutt i lengov indoeuropei: dal germanegh (ingles night, todesch e olandes nacht, danes nat, norveges e svedes natt) al slav (bieloruss noč, bulgher nošt, cech e polacch noc, serbocroatt noć, russ noč', ucrain nič) al celtegh (breton noz, galles nos, irlandes oíche, scozzes oidche), al baltegh (lituan naktis, letton nakts), al grech (grech antigh núx, grech moderno núkta) a l'albanes (natë).
La variant nott l'è doperada in del Bressan comè variant fonetega natural, intant che in de la Lombardia ocidental (soratutt a Milan) l'è ona conseguenza de l'influenza de l'italian.