Gesa de la Madonina (Artogne)

Quest articol chì l'è scrivud in lombard, con la Noeuva Ortografia Lombarda

La gesa de la Madonina, dedicada ofizzialment a la visitazzion de la Maria a la Lisabeta, l'è una gesa sussidiaria de la parochia di Sant Corneli e Ciprian de Artogne. La dipend de la diocesi de Bressa.

Storia[Modifega | modifica 'l sorgent]

La gesa l'è tirada su in tra el secol quell de quindes e quell de sedes, agn che l'è anca decorada. In del 1567 el vesch de Bressa Domenegh Bollan el visita la gesa, e 'l dà di direzzion inscì de fornì i lavorà.^[1] La gesa a l'è visitada anca del San Carlo Borromee in del 1580, che el decreta che l'alter in legn che gh'era prima el fuss sustituid de vun in muradura e che el fuss fad el roson.^[2] El ciocher, che el gh'ha do campane, l'è fad su in del 1595^[3] e l'altar de marmor che gh'è adess l'è fad in del 1799. In del 1907 se fann de lavorà de restaver de tute i decorazzion. In tra el 1968 e 'l 1971 e in del 1988 a l'è restaverada per instregh, menter in del 1983 se sistema la torr del campanin.^[4] El fà su de la cesa l'è stad pagad per la pupart de la fameja Federici, e di font storeghe tiren a man che la fuss un giustpatronad de la nobel fameja.

Descrizzion[Modifega | modifica 'l sorgent]

La gesa la gh'ha denanz un segrad piscinin de quater canton fad de pioch; la gh'ha una faciada a gabanna, con di verture centrai, un portal in preja e un roson. De foeura la gh'ha una cornis de archet a trii lob con di mensole a gota e con superfiss bombada. El dedent l'è de sala unega, quatada de una volta. In di pared laterai gh'è di fresch del XV-XVII secol, trovad del don Giovanni Battista Garbellini, arcipret de Artogne, quand che gh'è stad el primm restaver de la gesa del 1968 al 1971.^[5] El presbiteri l'è a quater canton e in alt, pien de afresch, dopo che in del 1988 el segond restaver volud del don Gregorio Salvadori, curad de Artogne, l'ha menad a la lus un fresch che 'l mostrava Pader Eterno, che l'era stad desmentegad, forsi perdud per un decret del 1658 del cardinal Peder Otbon, che l'ha oblegad a imbiancà la volta.^[6] El presibiteri l'è serrad da un fond absidal pian indova che gh'è l'altar magior con la soa soasa. A fianch de la cesa se troeuva el campanin e la sagrestia.