DO (nòta müsegala)

De Wikipedia

Lombard Occidental

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.
Nòt müsegal
Do | Re | Mi | Fa | Sol | La | Si | (Ut)


Ul Do l è una nòta müsegala indala scara diatònica dal Do, che l è l'ünica scara magiuur che la gh'a mia i diesis e i bemòll.

Ul nom che l gh'eva una völta l eva Ut indala nutazziúna druvava da Guido d'Arezzo; chel nom chi al vegn druvaa ancamò adèss in Francia. Ul nom dal dì d'incöö al vegn atribüii a Giovanni Battista Doni ch'al eva introdüü indal XVII sécul; ul nóm nöuv, püssee duulz e cantabil, l s'á prupagaa in pressa in tüta Europa.

Indala nutazziúna che la sa dröva indi paees da lengua inglesa e tudesca, ul Do l vegn segnaa cun la létra C. La resún l è che prima dal Guido d'Arezzo, la nutazziúna che la sa druvava l eva alfabetica e la létra "c" la curispundeva al "Do" da incöö. L'alzada d'ingegn dal d'Arezzo la gh'á vüü dii cunsegueenz süla manéra da druvá i nom cumpòst da dó o tri létar par ciamá i nóot müsegal. Quísti in druvaa da Guido d'Arezzo e sa pódan facilmént argüí dai prim dó o tri caratér dai vèrs da un salma dedicaa a san Giuánn dal Fraa Lungubaart Paolo Diacono, che l vegniva cantaa cun l'intunazziun dala scara müsegala:

ut queant laxis
resonare fibris
mira gestorum
famuli tuorum
solve polluti
labii reatum
Sancte Iohannes (par ul Si).

La manera da dí Do da mézz la deségna ul Do che l curespuunt al tast da mézz indüna tastadura de un pian-fòrt a 88 tast, upüür Do3 (li adré a 261.6 hertz, ciamaa C4 indala nutazziúna inglesa). Da spéss al vegn segnaa anca Do3 degiá che la nümerazziún dii utaaf la cumencia dal La-1 e la següta cunt i utaaf 0, 1, 2 e chéla da mézz, la 3.

Pusizziún dal Do da mézz indüna tastadura de 88 tast

L è ciamaa 'da mézz' anca parchè indi caart de müsega par pian-fòrt, al sa tröva süla riga che gh'è tra la ciaaf da Sol e chéla da bass. Dafatt l è traverzaa dal taj anca se l è mia nestaa in nissün dai dó pentagramm.

Ul Do da mézz (Do3) in quatar ciaaf, da viurìn, da cuntralt, da tenór e da bass.

Ul Do muvíbil l è un métut dal dí d'incöö par designá i nòot müsegal alzaa d'ingegn in manera che la fudessa püssé facil e svelta la letüra dala müsega; in Itàlia l sa dröva dai agn '70 grazzia a Roberto Goitre e al sò metut titulaa Cantar Leggendo.