Corylus colurna
| Corylus colurna L. | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nisöl de Costantinopoli
| ||||||||||||||
| Classifigazion sientífiga | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Nomm binomial | ||||||||||||||
| Corylus colurna L |
Ol Corylus colurna (in Bergamàsch Nisöl de Costantinopoli o Nissöl de Costantinopoli grafea Dücàt), specie de la famèa di Betulaceae, lè öna pianta de tèrs ùrden, cioè ólta fina a 15 - 20 méter, che la é da l'Euròpa balcànega e da l'Asia Minùr l'è cultiàt quase adóma per ornamènt.
Fòie
[Modifega | modifica 'l sorgent]Lónghe fina a 1o ghèi, i è piö o méno tónde ma 'mpó slongade sö la pónta e i è pò 'mpó a cör a la base; l'órlo l' gh'à di grasèi picinì e l'è pò capetàt. Sura e sóta i è érde.
Fiùr
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ol Corylus colurna l'è monòich, cioè 'l gh'à di fiùr dóma mas·cc e di fiùr dóma fèmina sö la stèsa pianta. Piö che de fiùr gh'è de parlà de 'nfiurescènsa, ön insèma de tace fiùr.
La 'nfiurescènsa mas·cc del nisöl l'è öna sórt particulàr de spiga, l'è ön spiga che la pènt in zó 'nvèce de sta sö drécia come 'n del formét e l'è ciamada amènt. L'è zalda, lónga fina a dés ghèi e la böta ü bèl tòch prima di fòie, de spès zamò 'n fevrér i amèncc i è zamò bötàcc.
La 'nfiurescensa feminìl la sömèa a ü böt, l'è picinina e la gh'à ü ciöf róss sö 'n sima.
Fröcc
[Modifega | modifica 'l sorgent]I fröcc (i nisöle) i si a maia, i è grande piö o méno 1/2 ghèi e i è piö o meno tónde 'mpö schisade e i gh'à 'l sò gös de lègn de spàca per tirà fò l'arma. Ricognòsele l'è bèlfà perchè i brattee 'ntùren a i nisöle i è lónghe, ma i se dèrf fò 'n tate fètine e i dà l'idea de öna crapa 'mpó pelada e mèsa spetenada.
Ol Nisöl e 'l Nisöl de Costantinopoli
[Modifega | modifica 'l sorgent]Ol Nisöl de Costantinopoli l'è mia de confónt col Nisöl, ol Corylus avellana e gnà col Nisöl de Dalmasia, ol Corylus maxima, che i è dò ótre spéce ach se 'mpó i ghe sömèa al Nisöl de Costantinopoli.