Cornus sanguinea

Cornus sanguinea L.
	;
Classifigazion sientífiga
Regn:	Plantae;
Division:	Magnoliophyta;
Clas:	Magnoliopsida;
Ùrden:	Cornales;
Famìa:	Cornaceae;
Zèner:	Cornus;
Spéce:	Cornus sanguinea;
Nomm binomial
	Cornus sanguinea; L.

Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna.

El Cornus sanguinea (en Bresà: Sanguanì), l'è 'na piànta de la famìa de le Cornaceae, uriginària de l'Euròpa meridiunàl e de l'Asia minùr.

Descrisiù

El sanguanì l'è 'na piànta de portamènt arbüstìf (la fùrma dei boscài) che la pöl rià al piö a 5 méter de altèsa che vé sö söi teré calcàrei.

Fòia

Le fòie le va zó 'n envéren, i è lónghe 'nfìna a 10 cm e làrghe de 2 a 4 cm. I è fòie a fùrma de öf, entréghe e opòste (le vé fò a dò a dò del stès gróp, giöna de 'na bànda e giöna de l'ótra). I è vérde de la bànda de sùra e 'n bris piö ciàre de la bànda de sóta, le diènta róse a la fì de l'istàt. I è rüvide e apéna apéna pilùze. El màrzen de la fòia l'è 'ntréc. Compàgn de töcc i Cornus i nervadüre di fòie che i part da la nervadüra principala i se sluntada e i và vèrs ol bòrd de la fòia, sensa però mia riaga, desà che i pièga con öna gran bèla cürva e i fenès töte piö o méno apröf a la pónta. Chèsto l'è ü caràter che l' permèt de cognòs i Cornus.

Fiùr

I fiùr i è ermafrodìti, biànc e picinì (de 5 a 10mm de diàmetro) de quàter pétali l'ü. I fùrma 'na 'nfiorescènsa a fùrma de corimbo de 3 - 5 cm de diàmetro. I fiorés 'ntra la metà e la fì de la primaéra.

Fröcc

I fröcc i è de le drùpe négre che tìra 'n pó al rós, de 5 - 8 mm de diàmetro, con dét en giandì. I è mìa bù de maià perché i è vilinùs.

Óter caràter particolàr

I ram zùegn che ciàpa i ràgi del sul i ciàpa 'n culùr rós. Chèsto fenòmeno 'l söcét per via de la prezènsa d'en pigmènt che 'l se ciàma antocianìna.

De mia confónt

Sèmper de la famèa di Cornus gh'è pò 'l Cornus mas.

El fiùr
I fröcc
En boscài cói fröcc.