Wikipedia:Parlóm en pó de nóter/utuber 2009

monümènt dedicàt a Anna Frank

Annelies Marie Frank, piö cunusìda col nòm de Anna Frank (12 de zögn del 1929 - mars del 1945), l'è stàda 'na s·cèta ebrèa todèsca nasìda a Francofòrte 'n Germània. La g'ha scriìt en diàrio entàt che l'ìa scundìda 'nsèma a la sò famìa e quàter óter sòci a Amsterdam al tép de l'ocupasiù todèsca de la Segónda guèra mondiàl.

Dòpo che Hitler el g'ha ciapàt el potére endèl zenér del 1933, a la fì del 1933 la famìa de Anna l'è nàda vià de Francofòrte per nà a Amsterdam co l'intensiù de scapà de le persecusiù nazìste. Endèl 1940 però i todèsc i g'ha 'nvadìt apò a l'Olànda e dàto che le persecusiù cùtra i ebrèi le s'è fàde piö 'ntènse apò a Amsterdam, la famìa Frank l'è nàda a scundìs endèna stansèta segréta tiràda 'nsèma 'ndèn stabiòt dedré a la filiala de l'Opekta che'l sò pàder Otto Frank el gh'ìa dirvìt al 263 del Bulevard Prinsengracht a Amsterdam (Encö ciamàda Anne Frank Huis - La cà de l'Anne Frank). Anna la gh'ìa alùra trédez'àgn.

Dòpo de du agn pasàcc en chèsto nascundéi, i Frank e i sò sòci i è stacc tradìcc de de giü o piö culaburaziunisti olandés e quindi arestàcc e deportàcc vers i camp de concentramènt nazisti. Sèt més dòpo de véser stàda arestàda, Anna la mörarà de tifo 'ndèl camp de concentramènt de Bergen-Belsen, póc dé dòpo de sò sorèla Margot. Sò pàder Otto, l'ünic che gh'è riàt a scampà, a la fì de la guèra 'l riarà a turnà 'ndré a Amsterdam e 'l vegnarà a saì che 'l diàrio cha Anna la ghìa scriìt el s'ìa salvàt. Cunvìnto del caràter ünic de l'òpera de la sò póera fiöla, Otto 'l riarà a fal püblicà per la prìma ólta 'ndèl 1947. ..inacc..