Triticum monococcum
|
Chest artícol a l'è scricc in Lumbàrt, ortograféa bresàna moderna. |
| Triticum monococcum L.
| ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Classifigazion sientífiga | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Nomm binomial | ||||||||||||||||||
| Triticum monococcum L. |
El Triticum monococcum (far pesèn) l'è 'na spéce botànica de la famìa de le Poaceae che fa part del zèner Triticum, che l'è chèl endóche gh'è dét el formét e 'l far. El nòm de la spéce (monococcum) el fa riferimènt al fat che la spighèta de chèsta piànta la pòrta 'n granì sùl.
En pràtica l'è 'na spéce primitìva de formét, difàti l'è stat, ensèma al far, giü dei prim cereài a véser demestegàcc de l'òm, presapóc 7500 prìma de Crìsto endèl Medio Oriènt. L'è derivàt de la fùrma salvàdega che l'è 'l Triticum boeoticum. Endèi tép de l'antichità l'ìa 'na spéce de 'mportànsa primària per l'alimentasiù de l'òm, ma al dé d'encö l'è cultiàt apéna per en mercàt de nìchia.
Endèle bödèle del Ötzi — l'òm del sècol XXXII prìma de Crìsto ritroàt sö le Àlpi al cunfì 'ntra l'Austria e l'Itàlia — gh'è stat troàt rèscc de la somésa de chèsto cereàl.
Tosicità per i celìaci
[Modifega | modifica 'l sorgent]A diferènsa de le fùrme modèrne de formét, par che la proteìna gliadina del T. monococcum la sàpe mìa isé tòsica per i celìaci.[1] e per chèsto pödarès véser indicàda per le diéte sènsa glùtine.
Riferimèncc
[Modifega | modifica 'l sorgent]- ↑ Pizzuti D, Buda A, D'Odorico A, D'Incà R, Chiarelli S, Curioni A, Martines D (November 2006). "Lack of intestinal mucosal toxicity of Triticum monococcum in celiac disease patients". Scand. J. Gastroenterol. 41 (11): 1305–11. DOI:10.1080/00365520600699983. PMID 17060124.